Ege Denizi ve balıkçılığı, ulusal çıkarlarımız açısından, çok yönlü ele alınması zorunlu olan bir konudur. Çünkü Ege Denizi canlı kaynaklarından ziyade, özellikle denizaltı petrol yatakları yönünden Türkiye ile Yunanistan arasında zaman zaman gelişen gerginliğin odak noktasını oluşturmaktadır. Bu nedenle, Ege Denizi ve Kaynakları, alt konular itibarıyla bile olsa herbirinin bilimsel, teknolojik, ekonomik ve politik boyutlarıyle ele alınması gerekmektedir. Bu da konuyu iyice kompleks hale getirmekte, dolayısıyla salt bilimsel yaklaşımlar sorunu çözümlemede yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle, Ege Denizi ve doğal kaynakları sorunu kombine bir konu olarak ele almada yarar vardır.

“Ege Denizi ve Canlı Kaynakları” adlı yayında yazarlar öncelikle Ege Denizini Akdenizin bir alt sistemi olarak incelemişler, daha sonra balıkçılık ve üretim ile ilgili özelliklerini istatistiklere dayanarak açıklamaya çalışmışlardır. Dolayısıyla, Ege Denizinin Türkiye Denizlerinde ve Akdenizdeki üretim potansiyeline açıklık getirilmeye çalışılmıştır.

Ege Denizi’nde gerek Türkiye ve gerekse Yunanistan’ın ortak çıkarları bulunmaktadır. Bu çıkarlar heriki ülke tarafından gerçekçi olarak gözetilmeli ve Ege Denizi barışın bir simgesi olmalıdır. Bu dilek yazarların en içten arzularıdır.

Mayıs 1992

Ahmet Kocataş-Nezih Bilecik

ÖNSÖZ

SUMMARY III- IV

1. GİRİŞ 1

2. EGE DENİZİNDE YAPILAN ARAŞTIRMALAR 2

3. COĞRAFİK KONUMU VE İKLİMSEL ÖZELLİKLERİ 5

4. EGE DENİZİ’NİN AKDENİZ SİSTEMİ İÇİNDEKİ YERİ VE MORFOMETRIK ÖZELLİKLERİ 7

5. DİP TOPOGRAFYASI 8

6. HİDROGRAFİK ÖZELLİKLERİ 10

6.1. Temperatür 13

6.2. Salinite 15

6.3. Besleyici Tuzlar 15

6.4. Çözünmüş Oksijen 18

6.5. Su Hareketleri 19

6.5.1. Su Kütleleri 19

6.5.2. Akıntılar 22

7. KİRLİLİK DURUMU 24

8. BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ 26

8.1. Biyolojik Verimi Etkileyen Faktörler 26

8.2. Canlı Kaynaklar ve Ekonomik Türler 29

8.2.1. Flora ve Fauna 30

8.2.2. Ekonomik Türler 31

9. BALIKÇILIK VE ÜRETIM ÖZELLİKLERİ 40

9.1. Balıkçılık Faaliyetleri 40

9.1.1. Balıkçılık Alanları 40

9.1.2. Dalyanlar 44

9.1.3. Balıkçılık Araç ve Gereçleri 49

9.1.3.1. Balıkçı Tekneleri 49

9.1.3.2. Av Aletleri ve İnsan Gücü 52

9.1.3.3. Balıkçı Limanı, Balıkçı Barınağı ve Çekek Yerleri 52

9.2. Üretim 54

9.2.1. Türkiye’deki Üretimin Dünya ve Akdeniz’deki Yeri 54

9.2.2. Ege Denizi’ndeki Üretimin Türkiye Denizlerinde Yeri 56

9.2.3. Yunanistan ve Türkiye’nin Ege Denizi’ndeki Üretimleri 58

9.2.4. Ege Denizi’ndeki Su Ürünleri Üretiminin Gruplar ve Türler İtibariyle Dağılımı 59

9.2.5. Uygulanmakta Olan Balıkçılık Tipleri 63

9.2.5.1. Gırgır Balıkçılığı 63

9.2.5.2. Trol Balıkçılığı 65

10. AKUAKÜLTÜR ALANLARI VE BUGÜNKÜ DURUM 67

10.1. Akuakültür Alanları 67

10.2. Bugünkü Durum 69

11. EGE DENİZİ’NDE SÜNGERCİLİK 69

11.1. Süngerciliğe Genel Bakış 70

11.2. Türkiye Süngerciliğinin Genel Durumu ve  Ege Denizi Süngerciliği 71

12. EGE DENİZİ İLE İLGİLİ BİR BÖLÜM YAYINLAR 73