ÖNSÖZ

Savaş Doğan, 1965 yılında İzmir’de doğdu. İzmir Atatürk Lisesinden mezun olduktan sonra 1982 yılında Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesine girip eğitimini orada tamamladı. Türkiye’de ilk kez açılan bu bölümün verdiği ilk mezunlardan biri oldu. O yıllarda ülkemizde yeni kurulmaya başlayan, sayısı yalnızca üç tane olan balık çiftliği bulunuyordu. Su ürünleri mühendisinin ne işe yarayacağı, nerelerde verimli olacağının düşünülmesi bile söz konusu değildi. 1987 yılında Muğla Tarım İl Müdürlüğünün büyük desteklemeleriyle Bodrum, Milas kıyılarına projeler yapılmaya başlandı. Bu projeleri, altında imzası olan ve bu sektörün doğup gelişmesi için büyük çabalar sarfetmiş olan Erdener Çeriğ’in (Bodrum Su Ürünleri Enstitüsü Müdürüydü) ve Ziraat Müh. Eren Tuncay’ın desteğiyle, 22 yaşında genç bir mühendis olarak Bodrum Gölköy’ünde bu işe soyundu. Deniz balıkları yetiştiriciliği hakkında hemen hiçbir kaynak bilgi yoktu. Yetişmiş eleman, teknolojik donanım, yönetici yoktu. Bu işe başlayanlar tamamen idealist ve maceraperest ruhluydular. Çiftlik sahipleri sıfırdan başlayarak uzun yıllar sürecek çile çekme devrine girip, sayısız hasar görerek bugünkü modern işletmelere ulaşılmasında basamak oldular. Savaş Doğan kendi işletmesinde su ürünleri mühendisliğinin varlığını yıllar sonra besleme, havuz tipleri, ağ dizaynları, hastalıklara karşı geliştirdiği çözüm teknikleriyle ispatladı. Stajyer alımında ve mezun olduklarında iş bulmalarında öncü oldu. Çok sayıda teknik personel ve mühendis yetiştirdi. Bir çok yeni balık çiftliğini, kurulumunu anahtar teslimi olarak gerçekleştirdi. Bodrum da kurulan ilk su ürünleri yetiştiriciler derneğinde yönetim kurulu üyesi seçildi. Çiftliği ARGE olarak kullanıldı ve bilimsel bir çok araştırmanın sonuçlanıp hayata geçmesine yardımcı oldu. Gümüşdoğa A.Ş’nin sektöre başlamasında kurucu ortaklık yaptı. Kendisinden önce yetişmiş bir mühendis olmadığı için yeni gelecek kuşaklara her zaman tecrübelerini ve bilgilerini sunmayı görev kabul etti. 1997 yılında mesleğine ara verip geriye çekildi. Asla gelişmelerden uzakta kalmadı. 2005 yılında tekrar yönetici mühendis olarak mesleğine geri döndü. Bu kitabı da pratik bilgiler sunarak. kolay anlaşılır bir tarzda yazmaya özen göstermiştir. Şu anda da Orkinoz yetiştiriciliği, toprak havuz ve diğer türler üzerine yazacağı kitaplar üzerine çalışmalar yapmaktadır.

KARASAL YAPILANMA 7

A- ÇALIŞANLARIN YAŞAM ALANLARI 9

B- YEM DEPOSU 10

C- YÖNETIM OFİSİ 11

D- MALZEME ÜNİTESI 12

E- AĞ BAKIM ÜNİTESİ 13

F- İSKELE VE ÖZELLİKLERİ 14

2- DENİZE HAKİM DONANIMLAR 16

A- YEMLEME TEKNELERİ 16

12- DALGIÇLARIN TEKNELERİ 17

C- VİNÇLI TEKNELER 18

D- PLATFORMLAR 19

3- MOORING VE OFF-SHORE KAFES SİSTEMLERI 21

A- OFF-SHORE KAFES YAPIMI VE ÖZELLİKLERİ 21

A-1 KAFES NASIL YAPILIR 23

B- MOORİNG SISTEM KURULUMU VE GEREKLİ MALZEMELER 26

B-1 HALATLAR 26

B-1 A – ÖZELLİKLERİNE GÖRE HALATLAR 26

B-1 B – KULLANILDIĞI YERLERE GÖRE HALATLAR 27

B-2 KOLLEKTÖRLER 30

B-3 ŞAMANDIRALAR 30

B-4 ÇAPA VE ZİNCİRLER 31

C-YER VE YÖN TESPİTİ 33

D- GERDİRME VE KAFESLERİN YERLEŞTİRİLMESİ 33

4- AĞLAR VE KULLANIM ÖZELLİKLERİ 35

A- YAVRU BALIKLARDA KULLANILAN AĞLAR 35

B- BÜYÜTME (HASAT) AĞLARI 36

C- DIŞ (KORUMA) AĞLARI 37

D- KUŞ AĞLARI 37

E- AĞ DEĞİŞTİRME 38

E-1- VİNÇLİ TEKNEYLE AĞ DEĞİŞİMİ 38

TEK KATLI AĞLARIN DEĞIŞİMİ 38

E-2- ÇİFT KATLI AĞLARIN DEĞİŞİMİ 39

E-3- BEDEN GÜCÜYLE AĞ DEĞİŞTİRME 40

F- AĞLARIN TAMİRİ 41

G- AĞLARIN DOĞRU KULLANIMI 41

5- DALGIÇLAR VE EKİPMANLARI 44

A- DALGIÇLARIN KULLANDIĞI MALZEMELER 44

B- DALGIÇLARDA BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER 47

C- DALGIÇLARIN GÜNLÜK ÇALIŞMA SÜRELERI 47

D- DALGIÇLARIN KONTROLÜ 47

E- SU ALTI ÇALIŞMALARINDA VERİMLİLİĞİN ÖNEMİ 48

6- ÇİPURA BESLEMESİ 49

A- YAVRU BESLEME 50

A-1- YAVRU ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ 50

A-2- KAFESLERDE YAVRU STOKLAMALAR1 50

A-3- YAVRULARDA BESLEME DESTEKLERİ VE HASTALIK ÖNLEYİCİ UYGUL AMALAR 51

A-4- YEM KALİTESI (PELET – EKSTRUDER KARŞILAŞTIRILMASI) 54

B- BALIĞIMIZI BÜYÜTME PERİYODU 60

B-1- BOYLAMA VE STOKLAMASI 60

7- LEVREK BESLEME 62

A- YAVRU BALIKLARDAKİ İŞLEMLER 62

B- LEVREĞİN AŞILANIP BOYLANMASI 63

C- LEVREK BÜYÜTME 63

D- LEVREK AĞLARININ DEĞİSİMİ 63

8- DENİZ BALIKLARI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE ÇIKAN HASTALIKLAR VE KORUNMA YOLLARI 64

A- GÖRÜLEN HASTALIKLAR 64

B- HASTALIKLARDAN KORUNMA 65

9- PERSONEL SEÇİMİ VE VERİMLİLİGI 66

A- YÖNETİCİ MÜHENDİSLER 66

B- SU ÜRÜNLERİ MÜHENDİSLERİ 66

C- TEKNİK ELEMANLAR 66

D- YEMLEME EKİBİ 67

E- TEKNELERİN SORUMLULARI 68

F- HASAT EKİBİ 68

10 – 20 YILDA MEYDANA GELEN OLAYLAR YAPILAN HATALAR VE SONUÇLARI 70

A- BALIK NEDEN ÖLÜR 72

B- BALIK NEDEN KAÇAR 74

C- BALIK NEDEN BÜYÜMEZ 76

11. ÇIKAN SORUNLAR VE ÇÖZÜMLERİ 76

12- TARIM BAKANLIĞININ BALIK ÇİFTLİKLERİNDE UYULMASINI İSTEDİĞİ KURALLAR VE TUTULMASI GEREKEN RESMİ KAYITLAR 77

A- TUTULMASI ZORUNLU KAYITLAR 77

1- YEM KAYITLARI 78

2- VİTAMİN İLAÇ VE DEZENFEKTAN KAYITLARI 79

3- AŞI KAYITLARI 80

4- SAĞLIK KONTROL KAYITLARI 81

5- OTO KONTROL AMAÇLI KALINTI KAYITLARI 82

6- SATIŞI YAPILAN HAYVANSAL ÜRÜNE AİT BİLGİ FORMU 83

7- VETERİNER İLAÇ KULLANIM PROSEDÜRÜ 84

8- GERİ ÇEKME PROSEDÜRÜ 84

9- MENŞEİ BELGESİ 84

B-ÇİFTLİKLERDE KULLANIMI YASAK İLAÇLAR 84

13-SU ÜRÜNLERİ MÜHENDİSLERİNİN DONANIMLILIĞI 85

A- KARA HAKİMİYETİ 85

B- MEKANİK TEKNİK VE DENİZSEL EKİPMANLARA HAKİM OLMA 85

C- MOORİNG SİSTEMİ YETERLİLİĞİ 85

D-PERSONEL SEÇİMİ VE DOĞRU YÖNLENDİRİLMESİ 86

E-HIZLI VE DOĞRU KARAR VERME 88

F-BALIK BESLEMEDE PÜF NOKTALAR 88

14- AÇIK DENİZDE YETİŞTİRİCİLİK 89

15- BALIK ÇİFTLİĞİ KURMAK İÇİN İZLENECEK RESMİ PROSEDÜR 90

16- TARIM VE KÖY İŞLERİ BAKANLIĞI SU ÜRÜNLERI YETİŞTİRİCİLİĞİ YÖNETMELİGİ 100

17- GÜLLÜK ÇİPURA ÖLÜMLERİ 114

18- TÜRKİYEDEKİ PROJELİ BALIK ÇİFTLİK AD VE ADRES LİSTESİ 116

19 – DÜNDEN BU GÜNE FOTOĞRAF ALBÜMÜ 134