Doğu Akdeniz, jeopolitik gerilimlerin ve hukuki ihtilafların kesişim noktasında yer alan stratejik bir bölgedir. Uluslararası deniz hukukuna ilişkin birçok konu bu bölgede uluslararası hukuk perspektifinden sürekli tartışma konusu olmaya devam etmektedir. Peki, mevcut uluslararsı deniz hukuku kuralları bölgedeki anlaşmazlıkları çözmek için yeterli midir? Uluslararası hukuk, bölgesel aktörler arasında adil ve sürdürülebilir bir denge sağlayabilir mi ? Bu eser, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi başta olmak üzere uluslararası hukuk normlarının Doğu Akdeniz’de nasıl uygulandığını derinlemesine analiz etmektedir. Bölgedeki deniz yetki alanı uyuşmazlıkları, devletlerin pozisyonları ve uluslararası yargı kararları incelenerek hukukun etkinliğine ve eksikliklerini ortaya koymaktadır.

-TEŞEKKÜR 3

-ŞEKİLLER LİSTESİ 11

-KISALTMALAR LİSTESİ 13

-GİRİŞ 15

BİRİNCİ BÖLÜM – ULUSLARARASI DENİZ HUKUKUNUN OLUŞUMU, GELİŞİMİ, KAYNAKLARI VE ULUSAL HUKUKTAKİ ETKİLERİ

§1. ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU NORMLARININ OLUŞUMU 19

§2. ULUSLARARASI DENİZ HUKUKUNUN KAYNAKLARI 20

I. ASLİ HUKUK KAYNAKLARI 22

A. ULUSLARARASI ANTLAŞMALAR 22

B. ULUSLARARASI ÖRF VE ADET HUKUKU 25

C. HUKUKUN GENEL İLKELERİ 27

II. YARDIMCI HUKUK KAYNAKLARI 28

A. MAHKEME KARARLARI 29

B. DOKTRİN 29

III. DİĞER KAYNAKLAR 30

A. DEVLETLERİN TEK TARAFLI İŞLEMLERİ 30

B. ESNEK HUKUK KURALLARI 31

§3. DENİZ HUKUKUNUN TARİHİ GELİŞİMİ 32

I. ROMALILARDAN SÖMÜRGE İMPARATORLUKLARINA DENİZ HUKUKU 33

II. MARE LIBERUM, MARE CLAUSUM VE KARASULARI 34

III. ORTAK HUKUK İHTİYACI: İSTİKRARLILIK ve 20. YÜZYIL KONFERANSLARI  36

A. 1930 LAHEY KONFERANSI 37

B. TRUMAN BİLDİRİSİNİN ETKİSİ 38

C. 1958 BİRLEŞMİŞ MİLLETLER BİRİNCİ DENİZ HUKUKU KONFERANSI  39

D. 1960 BİRLEŞMİŞ MİLLETLER İKİNCİ DENİZ HUKUKU KONFERANSI 40

E. 1973 BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÜÇÜNCÜ DENİZ HUKUKU KONFERANSI 40

§4. HUKUK TEORİSİ AÇISINDAN ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU VE ULUSAL HUKUK ARASINDAKİ İLİŞKİ 42

I. TEKÇİ (MONİST) TEORİ 42

II. İKİCİ (DÜALİST) TEORİ 45

III. KARMA TEORİ 46

§5. DOĞU AKDENİZ’E KIYIDAŞ DEVLETLERİN BENİMSEDİĞİ HUKUK TEORİLERİ 47

I. MISIR 47

II. YUNANİSTAN 48

III. TÜRKİYE 49

IV. GÜNEY KIBRIS RUM YÖNETİMİ 51

V. KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ 51

VI. LÜBNAN 52

VII. İSRAİL 53

VIII. SURİYE 54

IX. FİLİSTİN 55

X. LİBYA 56

İKİNCİ BÖLÜM – DENİZ YETKİ ALANI SINIRLANDIRILMASI VE UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM KURALLARI IŞIĞINDA DOĞU AKDENİZ SORUNLARININ ÇÖZÜMÜ

§1. DENİZ YETKİ ALANLARI 57

I. İÇ SULAR REJİMİ 58

II. TAKIMADA SULARI (ARŞİPELAJİK SULAR) 59

III. KARASULARI 61

IV. BİTİŞİK BÖLGE 63

V. MÜNHASIR EKONOMİK BÖLGE 64

VI. KITA SAHANLIĞI 65

§2. DENİZ YETKİ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASINA İLİŞKİN ULUSLARASI İLKELER 66

I. EŞİT UZAKLIK İLKESİ 67

II. HAKKANİYET İLKESİ 68

III. ESTOPPEL İLKESİ 69

IV. COĞRAFYANIN ÜSTÜNLÜĞÜ İLKESİ 70

V. ORANTILILIK İLKESİ 71

VI. KAPATMAMA İLKESİ 71

VII. GEREKLİ SAYGIYI GÖSTERME İLKESİ 72

§3. DENİZ YETKİ ALANI UYUŞMAZLIKLARINDA BAŞVURULACAK YÖNTEMLER 73

I. DİPLOMATİK ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ 75

A. MÜZAKERE 75

B. ARABULUCLUK 76

C. UZLAŞTIRMA 76

II. YARGISAL ÇÖZÜM YOLLARI 77

A. ULUSLARARASI TAHKİM MAHKEMELERİ 77

1. 1978 BİRLEŞİK KRALLIK-FRANSA DAVASI 77

2. 1985 GİNE-GİNE BİSSAU DAVASI 79

3. 2007 GUYANA-SURİNAM DAVASI 80

B. ULUSLARARASI ADALET DİVANI 82

1. 1969 KUZEY DENİZİ KITA SAHANLIĞI DAVALARI 82

2. 1982 TUNUS-LİBYA DAVASI 84

3. 1984 MAİNE KÖRFEZİ DAVASI 85

4. 1985 LİBYA-MALTA DAVASI  86

5. 1993 DANİMARKA-NORVEÇ DAVASI 87

6. 2001 KATAR-BAHREYN DAVASI 89

7. 2002 KAMERUN-NİJERYA DAVASI 90

8. 2009 ROMANYA-UKRAYNA DAVASI 91

9. 2012 NİKARAGUA-KOLOMBİYA DAVASI 92

10. 2014 PERU-ŞİLİ DAVASI 93

11. 2018 KOSTA RİKA-NİKARAGUA DAVASI 95

12. 2023 NİKARAGUA-KOLOMBİYA DAVASI 89

C. ULUSLARARASI DENIZ HUKUKU MAHKEMESİ 96

1. 2012 BANGLADEŞ-MYANMAR DAVASI 98

2. 2017 GANA-FİLDİŞİ SAHİLİ DAVASI 99

§4. DOĞU AKDENİZ’DE DENİZ YETKİ ALANI SORUNLARININ ÇÖZÜMÜ 100

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM – DOĞU AKDENİZ’DE ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU UYGULAMALARI

§1. DOĞU AKDENİZ’İN COĞRAFİ STATÜSÜ 103

§2. DOĞU AKDENİZ’İN POLİTİK STATÜSÜ 105

§3. DOĞU AKDENİZ’DE DİN VE ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU ETKİLEŞİMİ 106

§4. ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU KAPSAMINDA DOĞU AKDENİZ’DE YAŞANAN SORUNLAR 109

I. DOĞU AKDENİZ’E KIYIDAŞ DEVLETLERİN DENİZ YETKİ ALANLARINA İLİŞKİN İKİLİ ANTLAŞMA VE POLİTİKALARI 113

A. MISIR 113

1. MISIR-GKRY DENİZ YETKİ ALANI SINIRLANDIRMA ANTLAŞMASI 116

2. MISIR-YUNANİSTAN DENİZ YETKİ ALANI SINIRLANDIRMA ANTLAŞMASI 117

B. YUNANİSTAN 119

C. TÜRKİYE 121

1. TÜRKİYE-LİBYA DENİZ YETKİ ALANI SINIRLANDIRMASINA DAİR ANLAYIŞ BİRLİĞİ ANDACI 124

2. TÜRKİYE-KKTC DENİZ YETKİ ALANI SINIRLANDIRMA ANTLAŞMASI 126

D. GÜNEY KIBRIS RUM YÖNETİMİ 129

E. KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ 132

F. LÜBNAN 134

G. İSRAİL 137

H. SURIYE 139

I. FİLİSTİN 141

İ. LİBYA 142

II. DOĞU AKDENİZ’DE ENERJİ KAYNAKLARININ PAYLAŞIMI SORUNU 143

III. DOĞU AKDENİZ’DE ÇEVRE SORUNLARI 151

IV. DOĞU AKDENİZ’DE ARAMA KURTARMA SORUNLARI 155

V. DOĞU AKDENİZ’DE GÜVENLİK SORUNLARI 157

§5. DOĞU AKDENİZ’DE ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU KURALLARININ UYGULANMASINDA ULUSLARARASI ÖRGÜTLERİN ROLÜ 160

I. AVRUPA BİRLİĞİ 161

II. NATO 163

§6. DOĞU AKDENİZ’DE ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU KURALLARININ UYGULANMASINDA KIYIDAŞ OLMAYAN DEVLETLERİN ROLÜ 164

I. ABD 164

II. RUSYA 165

§7. ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU KURALLARININ ETKİLİ OLARAK UYGULANABİLMESİ DOĞU AKDENİZ VE KARADENİZ KARŞILAŞTIRMASI 165

-SONUÇ 169

-KAYNAKÇA 171