ÖNSÖZ

“Denizcinin Kılavuzu” adım verdiğimiz ve tüm denizcilerimizin yararlanmasına sunduğumuz bu kitap, Türkiye’de denizcilik konusunda yayınlanmış kitaplara nasip olmamış bir ilgiyle karşılandı. Birinci ve ikinci baskıları k:sa bir süre içinde tükendi. Elinizde tuttuğunuz bu kitap üçüncü baskıyı oluşturmaktadır. Bize bu imkanı veren ve kitabın yeniden yayınlanması için ısrar ve teşvikleriyle yalnız bırakmayan tüm dostlarımıza, denizcilik camiasına ve denizseverlere teşekkürü borç biliriz.

Elinizde bulunan bu eser. Kaptan Yücel Süygen ve Kaptan Necmettin Akten tarafından yazılan “Denizcinin Kılavuzu” isimli kitabın düzeltilmiş ve geliştirilmiş üçüncü baskısını oluşturmaktadır.

Denizcinin Kılavuzu, denizciler ve denizciliği amatörce sevenler için en gerekli konulan, bilinmesi gerekenleri bir araya getiren bir yardımcı ve tam bir Elkitabı (Hand Book) olarak düşünülmüş ve hazırlanmıştır. Bununla birlikte yeterli bir eğitim aracı olarakta programlanmış özelliktedir. Her yıl iki kez yapılmakta olan Yeterlik sınavlarına hazırlanmakta olan denizciler için başarılı bir Kılavuz eserdir.

İster amatör olsun ister profesyonel, Denizci: yerkürenin bir köşesinde bir bakıma yanlız kişidir. Günümüzde büyük bir aşama gösteren haberleşme imkanlarının dev gücü karşısında bile denizciliğin bu özelliği devam etmektedir. Bilmek zorunda olan ve bir kaynak arayan denizci için iki yardımcı vardır. Yıllarca elde ettiği tecrübe ve kütüphanesinde duran kitapları. İşte, “Denizcinin Kılavuzu”, böyle bir gereksinimi karşılayacaktır.

Denizcilikle ilgili olanlar, yabancısı olduğumuz bir yerde teknemize gelen bir Kılavuzun ne kadar rahatlatıcı ve güven dolu bir ortam oluşturduğunu bilirler. Denizci için Kılavuz, bilinmezlik denizinde halatımızı sıkıca bağladığımız bir güvenlik rıhtımıdır. İşte bu kitapta denizciye kılavuzluk yapacak bir çok bilgi bir araya getirilmiş ve istifadelerine sunulmuştur.

Denizler, bilen ve tedbirli denizciler için bir dost olduğu kadar bilgiye boşveren savruk insanlar için de bir çok tehlike ile doludur. Bunu kitabımızın üçüncü baskısı için kapak resmi olarak seçtiğimiz fotoğrafta belirlemeye çalıştık. Eğer fırtınalı bir havada güvertede zor durulurken, yelkenin de ucunu kaçırmış (!) birer denizci olmak istemiyorsak, bilgi ve tecrübenin kılavuzluğunu asla terketmeyelim.

“Denizcinin Kılavuzu” kitabının tüm denizciler ve denizseverler için yararlı olmasını diliyoruz.

Kaptan Yücel Süygen

12 Ağustos 1985

Çubuklu – İstanbul

GEMİCİLİK

BİRİNCİ BÖLÜM: HAYDİ DENİZE AÇILALIM 13

İKİNCİ BÖLÜM: BİR TEKNEYİ TANIYALIM 13 – 20

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: YELKENLİ TEKNELER 19 – 51

Tanım – Teknenin yapısı – Filikanın kısımları – Yelkenler – Günümüzde kullanılan yelkenlerin özellikleri – Yelken çeşitleri – Yelken yüzeyinin hesaplanması – Yelkenli teknelerin donanımları  – Tam armalı gemiler – Kotra ve Yat tekneleri – İki direkli gabya yelkenli uskuna teknenin donanımı – Bir teknenin yapımı – amatörler için kolay bir tekne yapımı

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: YELKENLE SEYİR 52 – 92

Tanım – Yelken seyrinde kullanılan terimler – Yelken seyri teorisi – Denge noktaları – Yelken seyrine başlamak – Yelkenle seyrederken kumanda etmek – Rüzgarı uygun kullanmak – Yelkene çıkmadan önce son öğütler – Aşırma yelkenli bir tekneyi hazırlamak – Yelkenle seyir ve özellikleri – Yelkenleri camadana vurmak – Aşırmalı yelkenle tıramola etmek – Orsa seyir – Pupa seyir – Yelken indirerek yanaşmak – Yelken kullanılmasında öneriler – Yelkenli teknede salma omurga – Her mevsim için donanım biçimleri – Yelkenli bir teknede denize adam düşmesi – Denizde güvenlik

BEŞİNCİ BÖLÜM: MOTORLU TEKNELER 93 – 108

Rüzgar ve akımı kuvvetleri – Motorlu tekneleri kullanmak – Sağa ve sola devirli pervaneler – Tekneye uygun pervane seçmek – Denizde en çok kullanılan makineler hakkında bilgiler – Dizel makinelerin arızaları – Akümlatör ve kullanılması

ALTINCI BÖLÜM: TEKNELERDE KULLANILAN HALATLAR 109 – 117

Tanım – Sentetik halatlar – Tekneyi bağlarken kullanılan halatlar – Bağlar ve dikişler – Piyan yapmak

YEDİNCİ BÖLÜM: DEMİR VE DEMİRLEMEK İŞLERİ 118 – 126

Demirler – Bir demirin seçilmesi – Demir halatının seçilmesi – Demirlemek – Demirlemek için yararlı öğütler – Demiri denizden almak – Demirlemede deniz lügatı

SEKİZİNCİ BÖLÜM: TEKNE MANEVRASI 127 – 137

Manevra nedir – Manevraya etki eden unsurlar – Çeşitli manevralar – Ağır havalarda seyretmek

DOKUZUNCU BÖLÜM: DENİZDE ÇATIŞMAYI ÖNLEME KURALLARI 138 – 142

Çatışma olayı nedir – Çatışma tehlikesi – Çatışmayı önleme kuralları – Kuvvette yürütülen tekneler için kurallar – Manevra ve uyarma işaretleri – Yelkenli tekneler için kurallar

NAVIGASYON (SEYİR BİLİMİ)

BİRİNCİ BÖLÜM: NAVIGASYON VE AMACI 145 – 150

İKİNCİ BÖLÜM: SEYİR COĞRAFYASI 151 – 157

Yerin şekli – Yerin kutupları – Yerin koordinatları – Yerin yarıçapı

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: YÖN VE KONUM: NAVİGASYONUN ÇATISI 158 – 170

Yön kavramı – Puslayla yönleme – Haritayla yönleme – Konum kavramı – Merkezil enlem – Enlem ve enlem farkı arasındaki ilişkiler – Boylam ve boylam farkı arasındaki ilişkiler

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: DENİZDE KULLANILAN ÖLÇÜLER 171 – 179

Hız ölçüleri – Uzaklık ölçüleri – Yön ve açı ölçüleri – Zaman ölçüleri – Deniz ölçülerinin cetvellerden bulunması – Açı ölçülerinin birbirine çevrimi

BEŞİNCİ BÖLUM: DENİZ HARİTALARI 180 – 199

Seyir haritaları – Yardımcı haritalar – Harita ölçeği – Portolonda boylam ölçeği – Markator haritaları – Markator haritasında mevki konumlandırılması – Markator haritasında mesafe ölçümü -Seyir haritasındaki bilgiler – Bir harita nasıl okunur – Haritalar kullanılırken nelere dikkat edilmelidir

ALTINCI BÖLÜM: FENERLER: SABİT SEYİR ALAMETLERİ 200 – 213

Fenerin ışık türü – Fenerin ışık rengi – Fener periyodu – Fenerin yüksekliği – Fenerin görünnme uzaklığı – Fenerlerin haritada gösterilmesi – Fenerler üzerine örgütler

YEDİNCİ BÖLÜM: ŞAMANDIRALAR: YÜZER SEYİR ALAMETLERİ 214 – 230

Şamandıralama sistemleri – 1936 Birörnek şamandıralama sistemi – Yanlaç sistemde şamandıralar – Yanlaç sistemde şamandıralar – Her iki sistemde de kullanılan şamandıralar – 1977 Birörnek şamandıralama sistemi

SEKİZİNCİ BÖLÜM: MANYETİK PUSLA VE ROTA DÜZELTİMLERİ 231 – 248

Mıknatısiyet nedir – Manyetik pusla – Puslanın kısımları – Puslaya etki eden kuvvetler – Tabii sapma ve bulunması – Arizi sapma – Rota düzeltimleri – Arizi sapma (deviation) değerinin bulunması – Güneşin doğuşu ve batışında sia vakti (amplitude time) ile pusla hatası – Açıklamalar…

DOKUZUNCU BÖLÜM: DENİZ AKINTILARI, AKINTI SEYRİ VE DÜŞME 249 – 254

Adi akıntıı – Gelgit akıntısı – Akımı elemanları – Akıntıların haritada gösterilmesi – Akıntı seyri -Düşme

ONUNCU BÖLÜM: GELGİT 255 – 261

Gelgit olayı – Gelgit türleri – Gelgit’in elemanları – Gelgit’le ilgili hesaplamalar

ONBİRİNCİ BÖLÜM: RADAR PLOTLAMASI 262 – 272

Basit plotlama – Gerçek plotlama – Plotlayan geminin hızını veya rotasını değiştirmesi – Basit plotlamayla gerçek plotlamanın karşılaştırılması – Hız manevrası – Rota değiştirmek suretiyle manevra yapmak – Herhangi bir geminin manevrasını plotlama

ONİKİNCİ BÖLÜM: HARİTADA SEYİR İŞLEMLERİ 273 – 279

Rota çizme – Mesafe ölçme – Konumlama – Mevki türleri – Bir noktanın enlem ve boylamının bulunması – Çapraz kerterizle mevki – Bir kerteriz ve mesafeyle mevki – Kaydırılmış kerterizle mevki

METEOROLOJİ

BİRİNCİ BÖLÜM: DENİZEL METEOROLOJİ 283 – 285

Tanım – Meteorolojide bireysel hava gözlemi -Denizci meteorolojinin oluşumu

İKİNCİ BÖLÜM: METEOROLOJİK ALETLER 286 – 292

Tanım – Hava basıncı ve ölçümleri – Aneroid (madeni) barometre – Isı ve ölçülmesi – Isı birimlerinin dönüştürülmesi – Maksimum ve minimum termometre – Atmosfer basıncı ve sıcaklığı ile ilgili tanımlar – Atmosferde bulunan nem miktarını ölçen aletler – Rüzgar yönünü ve hızını ölçen aletler

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: BULUTLAR VE ÖZELLİKLERİ 293 – 297

Bulut nedir? – Alçak bulutlar – Orta bulutlar -Yüksek bulutlar – Gökgörültüsü ve şimşek – Sis -Taç ve hale – Gökkuşağı

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: RÜZGAR VE ÖZELLİKLERİ 298 – 305

Rüzgar nedir? – Rüzgarın yönü ve kuvveti – Beauport rüzgar ölçeği – Yeryüzünün sürekli rüzgarları – Akdenizde oluşan yerel rüzgarlar

BEŞİNCİ BÖLÜM: İZOBAR SİSTEMLERİ 306 – 312

Antisiklon – Düz izobarlar – Alçak basınç trafları – Kol sistemi – Depresyon – Cepheler

ALTINCI BÖLÜM: DENİZEL METEOROLOJİK HAVA KODLAMASI 313 – 322

Kodlama nedir? – Radyo hava servisleri – Hava gözlemlerinin kodlanması ve yayınlanması – Gemilere yayınlanan analiz mesajlarının kodlama formları – Açıklamalar – Bir gemide yapılan gözlemlerle hava raporunun hazırlanması ve sinoptik kodlarla verilmesi – Hava raporlarının meteorolojik haritalar üzerinde işlenmesi

YEDİNCİ BÖLÜM: TÜRKİYE METEOROLOJİSİ 323 – 328

Türkiyenin konumu – İklim ve hava yapısı – Basınç, depresyon ve cepheler – Türkiye’de rüzgarlar ve denizel korunma olanakları

SEKİZİNCİ BÖLÜM: DENİZEL HAVA YORUMU 329 – 340

Denizcinin hava yorumu nedir? – Bir meteorolojik gözlemle hava yorumu – Fırtına tespitinden sonra alınacak karar için bilinmesi gerekenler – Tropik fırtınalardan korunmanın pratik kuralları – Barometre – Dalgalar – Bulutlar – Gökyüzü renkleri – Rüzgar – Gökkuşağı – Yağmur – Pratik yorumlar….