ÖNSÖZ

Deniz Kuvvetleri personel kıyafeti düzenlemeleri; Osmanlı Ordu Teşkilatı’nın kurulduğu 1363 yılında Deniz Kuvvetlerini oluşturan “Tersane Ocakları” ile başlamıştır. 1826 yılında Yeniçeri Ocağının kaldırılarak Asakiri Mansure-i Muhammediye Ordusu’nun kuruluşu ve 1829 yılında Rusya Seferi’nden sonra çeşitli düzenlemelerle devam etmiştir. 1890 yılında Sultan II. Abdülhamit’in hükümranlığı döneminde Bahriye Nazın Hasan Hüsnü Paşa tarafından Astsubay sınıfının kurulmasıyla yapılan bazı ilavelerden sonra 1909 yılında İngiltere Bahriyesi Kıyafet Yönetmeliği esas alınarak geliştirilmiştir. 1933 yılında yeniden düzenlenen Silahlı Kuvvetler Kıyafet Kararı’ndan sonra 1960 yılında Deniz Kuvvetlerine ait Ordu Kıyafet Kararı yürürlüğe konulmuştur. 1963 yılında bundan önceki Kıyafet Kararları kaldırılarak TSK kıyafetleri Subay, Astsubay ve Er olarak yeniden hazırlanmıştır.

Halen Deniz Kuvvetlerimizde kıyafetler, 1989 yılında Genelkurmay Başkanlığınca son değişiklikleri ihtiva edecek şekilde yeniden düzenlenen TSK Kıyafet Kararı esaslarına göre uygulanmaktadır.

Burada sunulan ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Genel Sekreterliği Tarihçe Kısmı tarafından hazırlanan bu çalışma, Deniz Kuvvetleri personel kıyafetinin tarihten günümüze geçirdiği aşamaları esas almıştır. Bu tarihi gelişim muhtelif kaynaklardan takip edilebilmekte ise de tek bir eserde derlenmiş olarak bütününü görebilmek, uzun yıllardan beri bir ihtiyaç olarak süregelmiştir. Çalışmanın hazırlanmasında Mahmut Şevket Paşa ve Em.Hak.Tüma.Fahri ÇOKER’in konu ile ilgili olarak yayımlanmış olan eserlerinden büyük ölçüde yararlanılmıştır.

1363 yılında Tersane Ocakları ile başlayan ve günümüze kadar devam eden Deniz Kuvvetleri personel kıyafetlerinin geçirdiği evreleri ayrıntılı olarak açıklayan bu çalışmanın mensuplarımıza yararlı olacağı, bu konuda hissedilen önemli bir boşluğu dolduracağı inancı ile tüm emeği geçenlere Deniz Kuvvetleri Komutanlığı camiası adına teşekkürlerimi sunarım.

Güven Erkaya

Oramiral

Deniz Kuvvetleri Komutanı

-ÖNSÖZ III

-İÇİNDEKİLER V

I.BÖLÜM – 1363-1963 DÖNEMİ DENİZ KUVVETLERİ PERSONEL KIYAFETLERİ

1.1363-1826 Dönemi Bahriye Kıyafetleri 3

A. Kaptan Paşa 3

B. Galata Çavuşu 4

C. Çıplak 4

D. Kalyoncu 5

E. Levendi Rumi 5

F. Levend 6

2. Sultan II. Mahmud Dönemi (1808-1839) Bahriye Kıyafetleri 6

3. Sultan II. Abdülmecid Dönemi (1839-1861) Bahriye Kıyafetleri 8

4. Sultan Abdülaziz Dönemi (1861-1876) Bahriye Kıyafetleri 10

5. Sultan II. Abdülhamit Dönemi (1876-1909) Bahriye Kıyafetleri 12

6. 1909-1942 Dönemi Deniz Kuvvetleri Personel Kıyafetleri 15

7. 1942-1963 Dönemi Deniz Kuvvetleri Personel Kıyafetleri 30

II. BÖLÜM – 1963-1989 DÖNEMİ DENİZ KUVVETLERİ PERSONEL KIYAFETLERİ

1.1963-1989 Dönemi Deniz Kuvvetleri Personel Kıyafetleri 35

2.Elbise Çeşitleri 35

3. Subay/Astsubay Rütbe, Sınıf ve Meslek İşaretleri 68

-BİBLİYOGRAFYA 77