SUNUŞ

İnsan, varoluşunu anlamlandırma çabasında olan bir canlı. En derin manaya ulaşmak için sorular sorar, hayatı ve kendini sorgular. Bu sorgulamaya hayatı boyunca devam eden insan, sürekli öğrenen ve zihinsel gelişimini sürdüren bir birey olur. Eksiklerini giderir, donanımını artırır. Sorgulamak aslında sürekli bir eylem halidir, bazen zihinsel konforunu riske atsa da, insan kendini yeni baştan hesaba çeker, bildiklerini ve kabullerini yeniden düşünebilmeyi göze alır. Bu ise sürekli gelişmeye ve
üretmeye zemin hazırlar.

İnsanlar gibi kurumlar da varoluşlarını sorgulamalı, varoluş nedenlerini sık sık hatırlamalıdır aslında… Çalışmaları varoluş nedenine hizmet ediyor mu sorgulamalı ve bu yolda adımlar atmalıdır. Kırk bir yıl önce Marmara Denizi ve Boğazlarının sorunlarını tutarlı bir şekilde tanımladıktan sonra gerçekçi çözümler bulmak için yola çıkan belediyeler, bu çözüm yolunda engelleri aşmak için birlik ve beraberlik gücüne inandılar. Marmara Belediyeler Birliği, işte bu inançla kuruldu. Kirliliği önlemek, su
ürünlerini korumak ve diğer çevre sorunlarına çözüm bulmaktı amaçları.

Bugün, kırk bir yıl sonra, sorunlar da diğer her şey gibi dönüştü, şekil değiştirdi. Bazıları kronikleşti, bazıları yeni hasıl olmaya başladı. Ama en nihayetinde hala yapılacak çok şey olduğu açık ve net. Marmara Denizi ve kıyıları için sorunun tüm muhataplarını ve çözümün de tüm paydaşlarını anlamlı bir çaba etrafında ll. Marmara Denizi Sempozyumu ile bir araya getirdik. Ulusal bir öncelik olması gerektiğini düşündüğümüz bu mesele tüm köşeleriyle ele alındı; kıyı koruma uygu lamaları, atıksu
yönetimi, deniz ekosistemi, balıkçılık… Marmara Denizi için atılacak adımların istikametini hep birlikte belirlemeliyiz. iki gün süren Marmara Denizi Sempozyumu’nda gelecek nesillere nasıl bir Marmara bırakmak istediğimiz konusunu konuştuk. Konuştuğumuz her şeyi, tarihe bir not düşmek adına bu yayında derledik ve sizlerle buluşturuyoruz.

Marmara Denizi ile ilgili sorunları değerlendirmeyi, çözüm yolları aramayı, ulusal ve uluslararası platformlarda kamuoyu oluşturmayı ve bu konuyu hep en öncelikli hassasiyetimiz olarak sıcak tutacağımızı bir kere daha yinelemek istiyoruz.

Recep Altepe – Marmara Belediyeler Birliği Başkanı

-ONUR KURULU 9

-DANIŞMA KURULU ı ı

-DÜZENLEME KURULU ı3

-GİRİŞ 15

1. OTURUM – BÜYÜKŞEHİRLER VE MARMARA DENİZİ 3ı

-Recep Altepe 32

-Kadir Albayrak 33

-Nihat Macit 35

2. OTURUM: MEDYA GÖZÜNDEN MARMARA DENİZİ 40

Medya Gözünden Marmara

-Pelin Çift  4ı

-Savaş Karakaş 4 ı

-Cem Arslan  42

-Didem Eryar Ünlü 44

-Celal Pir 45

3. OTURUM – MARMARA DENİZİ’NİN MEVCUT DURUMU 49

Marmara Denizi’nde Biyolojik Çeşitliliği Etkileyen Unsurlar – Yrd. Doç. Dr. Ahsen Yüksek 50

Marmara Denizi Özelinde Deniz İzleme ve Değerlendirme Çalışmaları – Prof. Dr. Dilek Ediger 56

Marmara Denizi’nde Bakteriyolajik Kirlilik ve Yansımaları – Prof. Dr. Gülşen Altuğ 62

Deniz Çevresinin Korunması ve Kirliliğin Önlenmesi Çalışmaları – Murat Turan 68

4. OTURUM – MARMARA HAVZASI VE ATIKSU YÖNETİMİ 75

İski Atıksu Yönetimi ve Su Temini Projeksiyonları – Dr. Dursun Atilla Altay 76

Marmara Bölgesi Havza Koruma Eylem Planları – Taner Kimençe 81

Muhteşem Dönüşüm: İzmit Körfezi – İlhan Bayram 86

Buski Atıksu Yönetimi ve Deşarjlar – İsmail Hakkı Çetinavcı 89

Havza Koruma Modeli ve Temel Yaklaşımlar – Rüstem Keleş 94

5. OTURUM – MARMARA DENİZİ KIYI KORUMA UYGULAMALARI  ıo6

Bursa Büyükşehir Belediyesi Deniz ve Kıyı Koruma Çalışmaları – Hakan Bebek ı07

Marmara Kıyıları Hassas Alan Yönetimi – Huri Eyüboğlu 115

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Deniz ve Kıyı Koruma Çalışmaları – Mesut Önem ı2ı

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Deniz ve Kıyı Koruma Çalışmaları – Prof. Dr. Fuat Alarçin 126

6. OTURUM – MARMARA DENİZİ’NDE RİSKLER VE FIRSATLAR 136

Marmara Denizinde Risk Yönetimi ve Acil Müdahalenin Planlanması – Serpil Durak 137

Marmara Denizi – Balast Suyu Riskleri – Dr. Arzu Olgun 142

Marmara Denizi’nin En Köklü Faydası: Şehir Hatları – Yakup Güler 149

7. OTURUM – DENİZ VE İÇ SULAR DENİZ EKOSİSTEMİ VE BALIKÇILIK 154

Ekosistem Temelli Balıkçılık Yöntemleri ve Kapasite Kullanımı – Doç. Dr. Abdullah Ekrem Kahraman 155

Kirleticilerin ve İklim Değişikliğinin Deniz Ekosistemine Etkileri – Doç. Dr. Melek İşinibilir Okyar 159

İzmit Körfezi Balıklandırma Projesi – Necmi Kahraman 164

8. OTURUM – DENİZDEN PAZARA YETİŞTİRME VE AVLANMA 168

Türkiye Balıkçılığında Avlanma Düzenlemeleri – Dr. Mustafa Altuğ Atalay 169

Türkiye’de Balık Yetiştiriciliği ve Tesisler – Prof. Dr. Osman Özden 173

Su Ürünleri Ticari Sınıflandırma Cetveli ve Standartları – Prof. Dr. F. Saadet Karakulak 177

Dip Sürütme Ağlarının Marmara Denizindeki Bentik Ekosistem Üzerine Olan Negatif Etkileri – Dr. Mustafa Zengin 187

9. OTURUM – PAZARDAN SOFRAYA PAZARLAMA VE TÜKETİM 195

Geleneksel Balıkçılıktan Endüstriyel Balıkçılığa – Ahmet Menekşe 196

Balık Tüketim Alışkanlıkları – Doç. Dr. Serpil Yılmaz 197

Geçmişten Geleceğe İstanbul Balık Halleri – Mehmet Uçar 202

Beslenmede Balığın Yeri ve Önemi – Prof. Dr. Yasemen Yanar 204

Türkiye Balıkçılığında Balık Hallerinin Önemi – Erdoğan Kartal 208

-SU ÜRÜNLERİ POLİTİKALARI DEGERLENDİRME ÇALIŞTAYI 211

-II. MARMARA DENİZİ SEMPOZYUMU SONUÇ BİLDİRİSİ 215