On beşinci asırda medeniyet merkezi olan İstanbulun, Türkler tarafından zaptı keyfiyeti Tarihte büyük vakalardan sayılır. O zamanlar İstanbul demek, Bizans İmparatorluğu demekdi. Zira, Küçük Asyanın batısında, Fetihten 154 sene evvel kurulmuş olan ufak bir Türk Hükümeti, az zaman içinde İstanbul ile Trakyada beş altı kasaba istisna edilecek olursa, Bizans imparatorluğunun bütün yerlerini eline geçirmişdi.

Balkan Yarımadasını Tuna’ya kadar zaptetmiş olan Türkler paytahtlarını Bursadan Edirneye nakletmişler isede Küçük Asya ile Balkan yarımadası arasında sıkışmış kalmış bulunan ve maddi bir kuvveti de kalmamış olan Bizans Hükümeti, emniyetsizlik husule getiriyor ve askeri nakliyatlarına mani teşkil ediyordu.

Fatih Sultan Mehmet, bir taraftan Bizans Hükümetini kendi Devletine ilhak ederek Bizans imparatoru ünvanını almaği arzu ettiği gibi diğer taraftan Osmanlı Devletinin idare ve terakkisine engel olan bir hali ortadan kaldırmak istediğinden Osmanlı tahtına geçer geçmez bu maksadını yerine getirmek için manen ve maddeten hazırlanmağa başlamıştır.

Mesela Cülusunu tebrik için her memleketten Edirneye gelen heyetler ile sülh müahedeleri yapmak suretile hepsinin dostluğunu kazanmağa çalışmış ve İstanbulun harben zaptı için muktazi asker, donanma ve top tedarikine koyulmuştur.

Asker, zaten Sultan Orhan zamanında az çok intizama girmiş ve Fatih devrinde oldukça hatırı sayılır bir mevkie gelmiş idi. Donanma ve top, Fatihin tahta çıktığı zaman yok denecek derecede idi. Babası, İkinci Muradın saltanatı zamanının sonlarında ufak kıt’ada bazı gemiler yapılmış isede bunlar Bizans donanmasını yenebilecek kuvvette değildi.

Fatih, bu iki noksanını gördüğünden, bir taraftan Memleketinin gemi yapılan yerlerinde ve bilhassa Geliboluda gemiler inşasını emrettiği gibi diğer taraftan Türk ve ecnebi mühendislere de o devirde emsali görülmemiş toplar döktürdü.

Bizim maksadımız yalnız Fatihin donanması hakkındaki malumatı cem ve te’lif etmek olduğundan İstanbulun muhasara ve zaptında çalışan kara askeri ile topçuluk hakkında icap eden malumatı yazmadık. Ancak donanmaya dair yazı yazarken sırası düşdükçe kara askerlerinden ve topçuluktan da bir az bahsetmek mecburiyetinde kaldık.

Fatih, ecnebi memleketlerinden deniz yolu ile Bizans Hükümetine gelecek olan yardıma maniolmak için kuvvetli bir donanmaya çok ihtiyacı olduğunu görüyordu. Bu sebepden dolayıdır ki Karadeniz yolu ile gelebilecek yardımı önlemek için Boğazkesen Hisarını yaptırmak mecburiyetinde kaldı. Kuvvetli toplar ile teçhiz edilmiş olan bu hisar, Karadenizden gelen ecnebi gemilerini kontrolu altına almıştı. Akdenizden gelecek yardım için de ufak, büyük dört yüz kadar gemi yaptırmıştı.

Fatih, bu gemilerini, yalnız ecnebilerden gelecek yardım için değil İstanbulun muhasarası için de kullanmıştır. Çünki İstanbul Limanı denilen Halic’in ağzı Bizanslılar tarafından zincir ile kapatılmış olduğundan, Fatih, gemileri ile doğrudan doğruya Halice girip o taraftan şehre taarruz edemiyordu. Bizanslar ise zincirin mevcudiyetine güvenerek, İstanbulun etrafına yaptırdıkları surların Haliç kısmını, diğer çihetlerin surlarından daha zayıf yaptırmışlardı.

Fatih, zinciri kırıp limana giremiyeceğini anlayınca Boğaziçinde bulunan donanmasının bir kısmını dış limandan iç limana, yani Boğaziçinden Halice, kara yolu ile getirmeyi düşünmüş ve bir gecede bu işi yapmıştır.

Bu harikulade vakayı eserimde, güçümün yettiği kadar mufassal yazdım. Ve gemilerin geçtiği yolu kanaatım dairesinde tayin ettim. Bu vesile ile Fatihin cülusundan irtihallerine kadar geçmiş olan otuz bu kadar sene içinde Türk Donanmasının bütün faaliyeti hakında da malümat verdim; Ve Fatihin donanma kuvveti ile Ak, Kara ve Adriatik denizlerindeki fütuhatını mümkün olduğu kadar muhtasar yazdım.

Bu naçiz eserimde, şahsi kanaat mahsulü olarak, bazı iddialarda ve muhakemelerde bulundum. Bu iddia ve muhakemelerim doğru olmaya bilir. Büyük üstadarımız noksanlarımı tashih eder ve doğru yolu gösterirlerse kendilerine karşı minnettar kalacağımı da arzederim.

(Fatih imareti Vakfiyesi) adındaki kitabın başına, İstanbul Valisi ve Belediye Reisi Sayın Doktor Lütfi Kırdar tarafından yazılan yazıda, bu yolda bir eserin yazılmasına lüzum gösterildiğini ve bu türlü eserlerin Belediye Matbaasında basılacağı vaadini görerek cesaretlendim ve eseri yazıp taktim ettim. İstanbul Belediyesi tarafından basılmakta olan kitaplar serisine bu naçiz eserin de katılması benim, için büyük bir şeref olduğunu şükranla arzederim.

20 Ocak 1946

VL. Mirmiroğlu

-Eseri Sunuş 3

-Eserin Mahiyeti 6

-Ön Söz 8

FATİHİN DONANMASI VE KARADAN GEMİ YÜRÜTMESİ

-Fetih esnasında Bizans İmparatorluğunun vaziyeti 10

-Rumelihisarı 12

-Fatihin diğer müdafaa tedbirleri 16

-Türklerin deniz kuvveti 17

-Muhasara esnasında Latinler ile Ortodoksların dini münasebetleri 23

-İstanbul limanında Venedik ve Ceneviz gemileri 25

-İstanbulun Fatih tarafından muhasarası 26

-Halici kapatan zincir 28

-Büyükada ve Tarabya kalelerinin zaptı 30

-İlk deniz muharebesi 31

-Langa açıklarında deniz muharebesi 32

-Fatih ve Galatadaki Cenevizler 37

-Donanmanın karadan denize indirilmesi 39

-Rum ateşi 73

-Osmanlının donanmasının Haliçteki icraatı 76

-Fatihin Haliçte yaptırdığı köprü 80

-Haliçte iki tarafın top muharebesi 80

-Venedikten gönderilecek imdat donanması 81

-Haliçteki donanmaların birbirlerine taarruzları 82

-Fetihten sonra Türk ve Hristiyan gemilerinin faaliyetleri83

FATİHİN DENİZ SAVAŞLARI

-Birinci ve ikinci Adalar deniz seferleri 89

-Enos, Taşoz, Semadirek ve İmroz seferleri 89

-Trabzon seferi 91

-Midilli seferi 99

-Akdeniz boğazındaki kalelerin inşası 102

-Papanın Haçlılar donanması  102

-Kefe, Azak, ve Mota seferleri 104

-Apolya seferi 106

-Rodos seferi 107

-Biblioğrafya 109

-İndex 113