Trablusgarp, Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki son kalesi. 1911 yılında İtalyan saldırısına maruz kaldı ve işgal edildi. Atalarımızın Trablusgarp ile ilgili hatıraları hâlâ zihinlerimizde taptaze durmaktadır. Ancak İtalyan işgalinden tam yüzyıl sonra 2011’de eski Trablusgarp’ın (bugün Libya’nın) yaşadığı olaylar bu hatıralarımızı yeniden canlandırmıştır. Peki, 400 yıla yakın Osmanlı hâkimiyetinde kalmış olan suğûr-i İslâmiye’nin en jeo-stratejik noktası Libya toprakları hakkında neler biliyoruz? İşte bu soruyu cevaplamak istediğimizde çok sınırlı bilgilere sahip olduğumuz ortaya çıktı. Literatürümüzün bu anlamda oldukça zayıf olduğunu gördüğümüzde kaynak değeri olan elinizdeki bu eseri yayımlayarak işe başlamanın doğru olacağına karar verdik.

Kuzey Afrika’da asırlar süren Osmanlı Barışı’nın üç Mağrib ocağından birisi Trablus ocağıdır ve bu ocak sayesinde Anadolu, Libya (Trablusgarp-Bingazi) halkı ile kaynaşma imkânı bulmuştur. Akrabalıklar tesis edilmiştir. Siyasi ve sosyal hayat bu yeni akrabalık bağları üzerine kurulmuştur. Yerlilerin çoğunluğu ile yeni gelenlerin Müslüman olmaları kolay kaynaşmalarına imkân tanımıştır. Özellikle Batı Anadolu’dan bölgeye sevk edilen genç Türk denizciler zamanla yerliler ile kaynaşarak yeni melez bir ırkı bugünkü Libya halkını meydana getirdiler. Şüphesiz bu etkileşim ve sonuçları mutlaka araştırmalara konu edilmeye değerdir. Nitekim Osmanlı asırlarında Libyalılar Osmanlı’ya en çok bağlı kalan millet oldu. Bu bağlılık İtalya’nın işgaline kadar değil, bilakis işgal yıllarından sonra da devam etti. Eserimizin müellifleri gibi pek çok Libyalı, Birinci Dünya Savaşı’nda çeşitli cephelerde ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda Türk kardeşleri ile dayanışma içinde oldular. Uzun yıllar çeşitli alanlarda sağlanan bu işbirliğinin ve kardeşliğin bundan sonra da devam edeceğinde kuşkumuz bulunmamaktadır.