Türkiye Cumhuriyeti’nin temel belgesi olan 1923 Lozan Antlaşması’nın imzalanmasından sonraki dönemde; İtalya’nın Akdeniz’de ve Balkanlar’da yarattığı tehdit, İtalya’nın faşist lideri Mussolini’nin her fırsatta dile getirdiği emperyalist emelleri ve “Mare Nostrum” gürültüleri, dönemin Türk Dış Politikası’nı etkileyen en önemli dış etken olmuştur. İkinci Dünya Savaşı’na giden yolda, Türkiye’nin izleyeceği dış politikasını doğrudan etkileyen esas olay ise İtalya’nın Almanya’dan esinlenerek, 7 Nisan 1939’da Arnavutluk’u işgal etmesi olmuştur. Rodos ve 12 Ada’da çok sayıda İtalyan askerinin mevcudiyeti de dikkate alındığında Türkiye, bu işgali kendisine ve Balkanlara karşı açık ve yakın bir tehlike olarak algılayacak, bu tehdit karşısında kendisini güvenlik altına almak için Batılı devletlerle işbirliğine gidecektir.

KISALTMALAR

ÖNSÖZ

GİRİŞ

BİRİNCİ BÖLÜM – TÜRK-İTALYAN İLİŞKİLERİNİN TARİHİ GELİŞİMİ (1000-1922)

Anadolu Selçuklu ve Beylikler Dönemi’nden Tanzimat Dönemine Kadar Türk İtalyan İlişkileri (1000-1839):

Anadolu Selçuklu Devleti ve Beylikler Döneminde İtalyanlarla İlişkiler

Osmanlı Devleti’nin Kuruluş ve Genişleme Döneminde İlişkiler

Askerlik ve Denizcilik Bakımından Etkileşimler

Türkçe-İtalyanca Dil İlişkileri

Tanzimat Döneminden Trablusgarp Savaşına Kadar Türk-İtalyan İlişkileri (1839-1911)

Trablusgarp Savaşı (1911-1912) Dönemi Türk-İtalyan İlişkileri

İtalya’nın Trablusgarp Saldırısı

İtalya’nın Anadolu’ya Yönelmesi ve Demiryolu İmtiyazı

Birinci Dünya Savaşı Döneminde Türk-İtalyan İlişkileri (1914-1918)

İtalya’nın Bekle-Gör Politikası

İtalya’nın Osmanlı Devleti’ne Karşı Birinci Dünya Savaşı’na Girmesi

Saint Jean de Maurienne Antlaşması

Libya (Trablusgarp) Savaşı (1914-1918)

Mondros Mütarekesi’nden Cumhuriyetin İlanına Kadar Türk İtalyan İlişkileri (1918-1923)

Mondros Mütarekesi Uygulamalarında İtalya

Kont Sforza-Mustafa Kemal Paşa Görüşmesi

İtalyan Mandası Meselesi

Milli Mücadele Döneminde İtalyan İşgalleri

İtalya’dan Satın Alınan Savaş Malzemeleri

Heyet-i Temsiliye ve TBMM Döneminde Türk-İtalyan İlişkileri

İKİNCİ BÖLÜM – CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK-İTALYAN İLİŞKİLERİ (1922-1938)

İtalya’da Faşizm’in İktidara Gelmesi ve Faşist Sistemin Kurulması

Lozan Barış Konferansı ve Sonrasında Türk-İtalyan İlişkileri

Lozan Barış Konferansında İtalya’nın Tutumu

Lozan Sonrası Ticari İlişkilerin Gelişmesi

Musul Meselesi ve Sonrasında Türk-İtalyan İlişkileri:

Türk- İtalyan Tarafsızlık, Uzlaştırma ve Adli Çözüm Antlaşması

İtalyan Mimar-Sanatçı Pietro Canonica’nın Türkiye’deki Faaliyetleri

Başvekil İsmet Paşa’nın İtalya’yı Ziyareti

Türkiye’nin Donanma Kurması ve İtalya’dan Aldığı Deniz Silahları

İtalya’nın Saldırgan Politikalarının Ortaya Çıkması ve Tepkiler

Mussolini’nin “Roma Dörtlü Güç Paktı” Girişimi

Mussolini’nin Faşist Kongresindeki Önemli bir Nutku

İtalyan Tehditine Karşı Balkan Paktı’nın Kurulması

İtalya’nın Habeşistan’ı İşgali ve Türk-İtalyan İlişkilerine Etkileri

Gelişen Siyasal Olayların Türk-İtalyan Ticari İlişkilerine Etkileri

İtalya’nın Almanya ile Yakınlaşması ve Roma-Berlin Mihveri

Montrö Boğazlar Sözleşmesi ve İtalya’nın Tutumu

Milano Mülâkatı (2-3 Şubat 1937) ve Türk-İtalyan İlişkilerine Etkisi

Nyon Konferansı ve Sonrasında Türkiye ve İtalya’nın Tutumları

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM – İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI DÖNEMİ’NDE İTALYA

İtalya’nın İkinci Dünya Savaşı Öncesi Dönemdeki Siyasal ve Ekonomik

İtalya’nın Siyasal Hedefleri ile Ekonomik Durumundaki Dengesizlikler

Hitler’in Korku Politikası, Anschluss ve İtalya üzerindeki Etkileri

Münih Konferansı, Çekoslovakya’nın Parçalanması ve İşgali

Münih Konferansı Sonrası İtalyan Politikası

İtalya’nın Arnavutluk’u İşgali

Arnavutluk İşgali Sonrasındaki Gelişmeler ve Tepkiler

İtalyan-Alman Antlaşması (Çelik Pakt-Patto d’Acciaio)

Savaşın Başlamasından İtalya’nın Savaşa Girmesine kadar Olan Olaylar

İtalya’nın Savaşın Başlangıcındaki Politikası

İtalya’nın Savaş Karşısındaki Tutumuna Türkiye’de Tepkiler

İtalya’nın 1940’daki Durumu

Mussolini’nin “Paralel Savaş” Anlayışı

Mussolini-Hitler Brenner Buluşması (18 Mart 1940)

Savaşın Avrupa’da Yayılması ve İtalya

İtalya’nın İngiltere ve Fransa’ya Karşı Savaş İlan Ederek Savaşa Girmesi

İtalyan Silahlı Kuvvetlerinin İkinci Dünya Savaşı Dönemindeki Durumu ve Katıldığı Savaşlar

İtalyan Savunma Sanayii ve Silahlı Kuvvetlerinin Durumu

İtalya’nın Fransız Alplerindeki Muharebeleri

İtalya’nın Doğu Afrika Savaşları

İtalya’nın Kuzey Afrika Savaşları

İtalya’nın Yunanistan’a Saldırısı

Doğu (Rusya) Cephesi ve Stalingrad’da İtalyan 8. Ordusu

İtalya’da Faşist Hükümetin Sona Ermesi

Mussolini İktidarının Son Günleri ve İtalya’nın Savaştan Çıkışı

Mussolini’nin Kurtarılması ve Kuzey İtalya’da Yeni Faşist Hükümetini Kurması

İtalya Toprakları Üzerinde Müttefik-Alman Savaşı

İtalya’da İç Çarpışmalar ve Mussolini’nin Sonu

İtalya’da Savaş Sonrası Gelişmeler

İtalya’da Savaş Sonrası Gelişmeler

İtalya’nın Yeniden Yapılanma Dönemi

İtalya’da Savaş Sonrası Siyasal Mücadele Dönemi

Paris Barış Antlaşması’nın İtalya’daki Etkileri

İtalya’da ABD-Sovyetler Birliği Mücadelesi ve Nisan 1948 Seçimleri

Türkiye-İtalya İlişkilerinin Normalleşmesi

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM – İKİNCİ DÜNYA SAVAŞINDA TÜRKİYE

Savaş Öncesi Dönem (1930-1938)’de Türkiye’nin Durumu

İnönü’nün Başbakanlıktan Ayrılması

Atatürk’ün Hastalığı ve Ölümü

İnönü’nün Cumhurbaşkanı olması

İkinci Dünya Savaşı Dönemi’nde Türk Dış Politikası

İkinci Dünya Savaşı Başlangıcında (1939-1940) Türkiye’nin Durumu

Politika Tespit Usulü

Dış Politikada Önder ve Yönetici Kadro

Etkin Tarafsızlık

Savaşta Türkiye Ekonomisinin Kısa Bir Tahlili

İkinci Dünya Savaşında Türkiye’de Basın

Basın Üzerindeki Denetim Meselesi

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Durumu

Savaşan Ülkelerin Stratejileri ve Dış Politikaları Karşısında Türkiye’nin Yaklaşımları

Türk-İngiliz-Fransız Üçlü İttifakı’na Giden Yol

Türkiye’nin İngiliz-Fransız ve Sovyet Dostluklarını Bağdaştırma Çabaları

Türk-İngiliz-Fransız Üçlü İttifak Antlaşması

Balkan Blokunu Yeniden Canlandırma Girişimleri

Fransa’nın Çöküşü, İtalya’nın Savaşa Dahil Olması ve Etkileri

İtalya’nın Yunanistan’a Saldırısı ve Etkileri

1941-1942 Yılları Türk Dış Politikası

Türk-Alman Saldırmazlık Paktına Kadar Türk Dış Politikası

Türk-Alman Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması

Mihver Ordularının Sovyetler Birliği’ne Saldırısından Stalingrad Savaşı’nın Sonuna Kadar

Refah Faciası Olayı

Luigi Ferraro Olayı

1943-1944 Yılları Türk Dış Politikası

Türkiye’yi Savaşa Sokma Çabaları

Casablanca Konferansı

Adana Görüşmeleri ve Sonrası

Washington Konferansı

Quebec Konferansı

Moskova Konferansı

Birinci Kahire görüşmeleri

Tahran Konferansı

İkinci Kahire Görüşmeleri

İkinci Kahire Konferansı Sonrası

Boğazlardan Transit Geçiş Sorunu ve Menemencioğlu’nun İstifası

Türkiye’nin Mihver’le Politik ve Ekonomik İlişkilerini Kesmesi ve Savaş İlan Etmesi

Krom Meselesi

Ege Adalarından Gelen İtalyan Mültecileri

İngiliz ve İtalyan Esirlerin Türkiye’de Mübadelesi

Türkiye Üzerinde Sovyet İstekleri ve 1945 Kâbusu

Türk-İtalyan İlişkileri Bağlamında Menteşe (Rodos, On İki Ada ve Meis) Adaları Sorunu

Trablusgarp Savaşından Lozan Barış Konferansı’na Kadar Menteşe Adaları

Lozan Barış Konferansı’nda Menteşe Adaları

İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Menteşe Adaları

İkinci Dünya Savaşı Sonunda Menteşe Adaları

Paris Barış Konferansı Görüşmelerinde Menteşe Adaları

SONUÇ

TABLOLAR

KAYNAKÇA

DİZİN