Denizci Kitaplığı

Türk Denizciliğinin Belleği

I. Dünya Savaşı'nda Karadeniz Ve Kafkasya - Askeri, Siyasi Ve Sosyal Gelişmeler

I. Dünya Savaşı'nda Karadeniz Ve Kafkasya - Askeri, Siyasi Ve Sosyal Gelişmeler

I. Dünya Savaşı'nda Karadeniz Ve Kafkasya - Askeri, Siyasi Ve Sosyal Gelişmeler

Editörler: Mehmet Okur, Bahadır Güneş, Ülkü Köksal,

Karadeniz Teknik Üniversitesi Yayınları

595 Sayfa

ISBN: 978-605-2271-05-6

2017

(görsel ve bilgi: ktu.edu.tr)

Kitap Hakkında

SUNUŞ:

19. yüzyılın başından 20. yüzyılın başlarına kadar cereyan eden ekonomik ve siyasî gelişmelerin bir sonucu olarak patlak veren Birinci Dünya Savaşı, ilk küresel ve kitlesel savaş olmaktan başka askerî, siyasî ve sosyal sonuçları itibarıyla etkilerinin hâlâ devam ettiği önemli bir olaydır. Dönemin büyük güçlerinin karşı karşıya geldiği bu savaş sonucunda, Avrupa’dan Uzak Doğu’ya, Rusya coğrafyasından Orta Doğu’ya kadar ülkeler ve coğrafyalar yeniden şekillendiği gibi, bu durum, günümüze kadar devam eden yeni birtakım sorunlara da zemin hazırlamıştır.

I. Dünya Savaşı sürecinde cereyan eden askerî, siyasî ve sosyal gelişmelerin tam ortasında yer alan Karadeniz ve Kafkasya, Avrupa’yı Asya’ya ve Rusya’yı Orta Doğu’ya bağlayan stratejik konumuyla büyük devletlerin hâkim olmak istedikleri bir alan olmuştur. Rusya’nın Basra Körfezi ve Akdeniz’e inmek, İngiltere’nin, Doğu Akdeniz’den Basra Körfezi’ne ve Hindistan’a uzanan “İmparatorluk Yolunu” korumak, Almanya’nın, Orta Doğu ve Güney Asya’ya ulaşıp enerji ve ticaret yollarını ele geçirmek şeklinde özetleyebileceğimiz
bu istekleri Balkanlardan Kafkaslara, Ukrayna’dan Türkiye’ye uzanan geniş bir coğrafyada şiddetli çarpışmalara yol açmış, hatta “Genel Savaş” 1918 yılının Kasım ayında sona erdiği hâlde, Karadeniz havzasındaki mücadeleler yeni ittifaklar ve yeni antlaşmalar yapılarak bir süre daha devam etmiştir.

Bölgeye dair araştırmalar yapan Türkiye’nin alanında uzman tarihçileri tarafından kaleme alınan bu çalışmada, I. Dünya Savaşı öncesinden Kafkasya’nın Sovyet Rusya hâkimiyetine girişine kadar cereyan eden süreçte büyük güçlerin Karadeniz ve Kafkasya politikaları ile bu politikaların neden olduğu askerî, siyasî, demografik ve sosyo-ekonomik gelişmeler irdelenmektedir. Üniversitemiz bünyesinde faaliyet gösteren ve bölgemizin tarihî, kültürel, coğrafi, stratejik, sosyal ve ekonomik yapısına dair bilimsel araştırmalar yapan Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü koordinatörlüğünde hazırlanan bu çalışmaya yazılarıyla katkı sağlayan bilim insanlarına, yayım aşamasında emeği geçen akademik ve idarî personelimize teşekkür eder, ilgili çalışmanın yakın dönem Türk tarihi araştırmalarına ve kamuoyuna faydalı olmasını temenni ederim.

Prof. Dr. Süleyman Baykal – Rektör

İçindekiler

Sunuş  V

Önsöz  VII

-18. YÜZYILIN SON ÇEYREĞİNDEN 20. YÜZYILIN İLK ÇEYREĞİNE KARADENİZ’DE KÜRESEL GÜÇLERİN REKABETİ – Selçuk Duman 1

-I. DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ RUSYA’NIN TÜRKİYE’YE YÖNELİK EMELLERİNİN TÜRK BASININDAKİ YANKILARI – Selçuk Ural 39

-I. DÜNYA SAVAŞI’NDA RUSYA’NIN KARADENİZ POLİTİKASI VE RUS KARADENİZ FİLOSU – Şahin Doğan 63

-PETROGRAD BASINI’NDA OSMANLI DEVLETİ’NİN I. DÜNYA SAVAŞI’NA KATILMASI – Mustafa Öztürk 99

-OSMANLI İMPARATORLUĞU I. DÜNYA SAVAŞI’NA GİRERKEN FRANSIZLAR’IN STRATEJİK REFLEKSİYONLARINDA KARADENİZ – Salih Tunç 129

-BASRA KÖRFEZİ VE HİNDİSTAN YOLUNU KORUMAK: İNGİLTERE’NİN KARADENİZ VE KAFKASYA SİYASETİ (1914-1920) – Mehmet Okur 145

-TÜRK – ALMAN KAYNAKLARI IŞIĞINDA SOVYET İHTİLALİ SONRASI KAFKASYA – Selami Kılıç 173

-I. DÜNYA SAVAŞI VE SONRASINDA AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’NİN KARADENİZ POLİTİKASI – Hikmet Öksüz, İsmail Köse 229

-STRATEJİK AÇIDAN I. DÜNYA SAVAŞI’NDA ROMANYA – Ömer Metin 247

-I. DÜNYA SAVAŞI’NIN BAŞLARINDA BATUM LİMANI’NIN STRATEJİK ÖNEMİ VE OSMANLI DONANMASININ BATUM LİMANI’NI BOMBALAMASI – Ozan Tuna, Mucize Ünlü 263

-BREST LİTOVSK MÜZAKERELERİNİN TÜRK KAMUOYUNA YANSIMALARI (Aralık 1917-Nisan 1918) – Zehra Aslan 283

-ELVİYE-İ SELÂSE’NİN BÜTÜNLÜĞÜ VE BATUM MESELESİ (1878-1921) – Ali Ata Yiğit 309

-BÜYÜK SAVAŞTAN ZORUNLU İTTİFAKA TÜRK – SOVYET İLİŞKİLERİNDE İZLENEN DENGE POLİTİKASI (1917-1921) – Ömer Erden 341

-RUSYA’NIN KARADENİZ’E YÖNELİK “RUM – ERMENİ İTTİHADI” PROJESİ (1916-1917) – Önder Duman 351

-RUSYA’NIN PONTUS MESELESİ’NDEKİ ROLÜ VE BOLŞEVİK İHTİLALİ’NİN BU MESELENİN SEYRİNE ETKİSİ – Yüksel Küçüker 371

-I. DÜNYA SAVAŞI’NDA TRABZON VE ÇEVRESİNDE YAŞANAN ASAYİŞ SORUNLARI – Volkan Aksoy 391

-I. DÜNYA SAVAŞI’NDA TRABZON’DAN MÜSLÜMAN GÖÇÜ – İbrahim Ethem Atnur 425

-KENDİ KAYITLARI IŞIĞINDA RUSYA İMPARATORLUĞU’NUN KAFKASYA’DA İSKÂN POLİTİKASI – Marziye Memmedli 441

-ÇARLIK VE SOVYET RUSYASI’NIN KARADENİZ – HAZAR HAVZALARINDA BİR GÜÇ DENGESİ FAKTÖRÜ OLARAK UYGULADIĞI DEMOGRAFİ POLİTİKALARI – Fahri Sakal 451

-ŞUBAT’TAKİ BURJUVA DEVRİMİNDEN BOLŞEVİK İHTİLALİ’NE KAFKASYA’DA SİYASİ, ASKERÎ, SOSYAL VE EKONOMİK DURUM – Ahmet Karaçavuş 473

-I. DÜNYA SAVAŞI’NDA RUSYA: TOPLUM VE ELİTLER – Ali Asker 533

-MEKTUP VE ANILARDA I. DÜNYA SAVAŞI YILLARINDA EYNESİL – GÖRELE YÖRESİ- Mevlüt Kaya 555

Yorumlar

İlk Yorumu Ekle

DENİZCİ KİTAPLIĞI