Osmanlı Devleti’nin tarih sahnesindeki kırılma noktası 1683’deki Viyana Kuşatması ile kavgalı olan Avrupa devletlerini ortak müşterekte bir araya getirmesiydi. Kader-denk noktası ise; Avrupa’nın “Şark Meselesi”ni halletme sürecindeki en güçlü planı olan Harb-i Umumi (Birinci Dünya Savaşı)ye dahil edilmesiydi.

Sebepleri neler ve müsebbibleri kimler olursa olsun, harplerden yorgun düşmüş, aksiyonunu kaybetmek üzere olan Osmanlı Devleti, fikri ve fiziki hazırlığı olmadan yeni bir harbin içine çekilmişti

İngiltere, “Şark Meselesi”nin çözümünü İstanbul’un alınmasında görüyordu. İstanbul’a giden yol elbette Çanakkale Boğazı’ndan geçiyordu. Bu nedenle Harb-i Umumi’nin askeri kuvvet olarak en büyük cephesi Çanakkale’de açıldı. Osmanlı Devleti, Çanakkale Boğazının aşılmasına önlem olarak; boğazın her ili yakasını tabyalarla donattı. Düşmanın Boğazı geçmek için ne tür taktikler uygulayacağı ve bu taktiklere karşı nasıl bir savunma düzeni kurulacağı hesaplandı. Boğaz içerisine ve düşman gemilerinin en fazla manevraya ihtiyaç duyacakları Erenköy Koyu’nda mayın hatları tesis edildi. Bu tedbirler 18 Mart 1915te düşman donanmasına büyük kayıplar verdirdi.

Bilindiği üzere Çanakkale savaşları hakkında birçok eser kaleme alındı, üzerinde çok söz söylendi. Çanakkale gerçekten de hayati ancak coğrafi olarak dar sayılabilecek bir alanda büyük kahramanlıkların sergilendiği bir arenaydı. Türk tarafı; Çanakkale’nin geçilmemesi için yedi düvelin en kesif ordularına karşı, çok büyük mücadele verdi. Ancak bu kitapta, “pragmatik” bir yaklaşımla “Çanakkale’nin geçilemediği” söylenmedi. Bu nedenle Marmara ya ulaşan Avusturalya’nın AE-2 ve Fransa’nın Turqoise adlı denizaltıları göz ardı edilmedi.

Kulaktan dolma rivayetler, belgelere dayandırılmadan yapılan ve kaynaklarca desteklenmemiş bir yazımın tekrarı, resmin tamamı yerine bir bölümünün bütünü gibi gösterilmesi, alanında uzman olmayanlarca yazılan ve tarihi olayların sebepleri veya neticeleri konusunda kesin hükme varılarak okuyucuya düşünme ve muhakeme hakkı tanınmaması “reel” tarih yazıcılığının önündeki temel engellerden bazılarıdır.

Sadece hatırat üzerine bina edilen tarih yazıcılığı, çoğu zaman gerçekleri yansıtmaz. Çünkü hatırat sahibinin etrafında olan her olaya vakıf olması beklenmemelidir. Elinizdeki bu derleme eserde, mümkün olduğunca “pragmatik” yaklaşımlardan kaçınıldı. Çanakkale savaşları sırasında Mayın Grup Komutanlığı görevinde olan Binbaşı Nazmi Bey’in hatıratı ile, dönemi anlatan diğer kaynakların, Başbakanlık Osmanlı Arşivleri Genel Müdürlüğünce çevirisi yapılmış Osmanlıca belgeler ve Binbaşı Nazmi Beyin çağdaşları Binbaşı Haydar Mehmet Alganer ve Albay Şakir Tunççapa’nın da hatıratına başvuruldu. Böylece okuyucunun, Çanakkale Deniz Savaşlarının her aşamasını gerek belgeler, gerek döneme ait diğer kaynaklar ve gerekse hatırattan takip etmesine olanak sağlandı.

Daha önce Çanakkale Deniz Müzesi Komutanlığınca günümüz Türkçe’sine çevirisi yapılan Binbaşı Nazmi Bey’in hatıratı yeniden gözden geçirildi. Hatıratta geçen önemli olayların diğer kaynaklarca da nasıl işlendiği derlenerek sunuldu. Böylece okuyucunun kendisine “verilenlerin” doğruluğunu yine kendisinin “muhakeme” etmesine imkan tanındı.

Çanakkale Deniz Savaşları’nın daha iyi anlaşılabilmesi için her aşama elden geldiğince haritalar üzerine işlendi. Haritalar ve metinlerdeki muhtemel hatalar ve yorumlar yazarlara aittir.

Başbakanlık Osmanlı Arşivleri Genel Müdürlüğünce Osmanlıca’dan tercüme edilen belge içeriklerinin, daha iyi anlaşılabilmesi için belgelerde geçen Osmanlıca kelimelerin günümüz Türkçe’sindeki karşılıkları kitabın sonunda verildi.

Kitapta; sadece Çanakkale Cephesi’ndeki deniz savaşları konu edildi, kara savaşlarına değinilmedi.

-Önsöz 5

-Giriş 7

1.Bölüm – Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Harbine Girişi 9

2. Bölüm – Binbaşı Nazmi Bey’in Günlüğü (3 Ağustos – 13 Aralık 1914) 25

3. Bölüm – Yüzen Batarya Fikri ve Mesudiye Zırhlısının Batışı 45

4. Bölüm – Binbaşı Nazmi Bey’in Günlüğü (14 Aralık 1914 – 18 Mart 1915) 83

5. Bölüm – 18 Mart 1915 Öncesi Deniz Harekatları 97

6. Bölüm – 18 Mart 1915 Deniz Harekatı 153

7. Bölüm – Binbaşı Nazmi Beyin Günlüğü (19 Mart – 13 Mayıs 1915) 189

8. Bölüm – Muavenet-i Milliye’nin Goliath’ı Batırışı 203

9. Bölüm – Binbaşı Nazmi Bey’in Günlüğü (14 Mayıs 1915- 20 Kasım 1918) 219

10. Bölüm – Binbaşı Nazmi Beyin Safaat 307

11. Bölüm – Belgelerle Çanakkale’de Denizaltılar 311

12. Bölüm – Midilli’nin Batışı 329

13. Bölüm – Dipnotlar / Açıklamalar 337

14. Bölüm – Belgelerde Geçen Osmanlıca Kelimelerin Günümüz Türkçe’si Karşılıkları 369