SUNUŞ

Akdeniz, binlerce yıldır ekonomik, kültürel ve sosyo-politik alanda birbirleriyle bağlantılı merkezlerin ve limanların yer aldığı deniz ve kara güzergâhlarından oluşan kendine özgü bir ulaşım sistemi geliştirdi. Bu ulaşım sistemi dâhilinde medeniyetler, ticaret merkezleri ve limanları özelinde denize kendi zenginliklerini sunmakla kalmadılar aynı zamanda denizden ve diğer kültür merkezlerinden gelen zenginlikleri ustalıklı bir şekilde kendi bünyelerine kattılar. Kıyıların bu karşılıklı etkileşim ve iletişim ağı ise hiç kuşkusuz hem “Akdeniz” hem de “Akdenizlilik” kimliğinin oluşması ve gelişmesinde başat bir rol oynadı.

Geçmişten günümüze birçok güçlü devletin hâkimiyet kurduğu veya kurmaya çalıştığı Akdeniz, sahne olduğu tüm bu unsurlardan devraldığı özellikleri kendi coğrafyasında ve ikliminde muhafaza ederek tarihsel süreçte egemenlerine göre değişen adeta yeni yeni dini-kültürel kimlikler üretmeyi başarmıştır. Antikçağlarda Fenike, Yunan ve Roma; Ortaçağ’da Arap, Bizans, Selçuklu, Venedik, Ceneviz; Yeniçağ’da Osmanlı, İspanya,
Portekiz, İngiltere, Felemenk, Yakınçağ’da İtalya, Fransa, Rusya gibi güçlerin yanı sıra modern zamanlarda yeni aktörlerin dâhil olduğu Akdeniz, her dönemde kendini yeniden tanımlayarak var olagelmiştir.

Akdeniz’in bu çok katmanlı ve farklı kültürel, siyasi ve ticari ikliminde baskın unsurlardan Türkler ve Ortaçağdan erken modern dönemlere kadar Doğu Akdeniz’in önemli yerleşim birimlerinden biri olan Antalya denizin tarihinde belirleyici roller üstlendiler. Antalya’nın hemen arkasından Alanya’nın Selçuklular tarafından fethi, Türk denizcilik geleneğinin ve politikalarının oluşması bakımından bir başlangıç olmuştur.
Gerek Anadolu Selçukluları gerek ise Osmanlı dönemlerinde önemli yol güzergâhları üzerinde olan şehir ve limanı, Doğu Akdeniz’in önemli ticaret limanlarına yakınlığı ile de ön plana çıkmıştır. Günümüzde ise bölgenin en önemli liman kentlerinden biri olan Antalya, bir yandan artan dış ticaret hacmi ve hızla genişleyen deniz taşımacılığı sektörü için stratejik bir merkez olma özelliğini sürdürürken, diğer yandan ülkemizin en önemli gelir kaynaklarından deniz turizminde her geçen gün yükselen payı ile göze çarpmaktadır.

Antalya ve çevresinin antik dönemlerden günümüze kadar denizcilik serüvenini çeşitli yönleriyle ele alan bu eserin hem şehir hem de bölge tarihine büyük bir katkı sağlayacağı aşikârdır. Türk denizciliğinin kurumsallaşmasında önemli ve ayrıcalıklı bir yere sahip Odamız, toplumsal kimliklerin inşası ve sürdürülmesinde geçmişin dinamiklerinin korunması ve aktarılmasının bilincinde olarak bu gibi bilimsel çalışmaları desteklemeyi kendisine görev edinmiştir. Bu nedenle kitabın yazım aşamasında emeği geçen ve katkı sunan herkese teşekkür ediyor, kitabın bundan sonra yapılacak çalışmalar için bir temel teşkil etmesini ümit ediyorum.

Tamer KIRAN – İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı

Bağlantı: 

https://antalya.denizticaretodasi.org.tr/media/SharedDocuments/yayinlar/anta.pdf