Bir dönemin değersiz bölgesi Arktika, zaman, mekân ve kuvvet ilişkisi bakımından “Karar Alanı”, “Kalpgâh”ın güvenli sınırları ve günümüzde “Yüksek Kuzey” ve “Kutup Çağı” kavramlarıyla adlandırılmıştır. Bir ölçüde geçmişin sırlarını geleceğin ümitlerini barındırmaktadır. Bugün, Arktika ve dünyanın geri kalanı arasındaki çizgi ortadan kalkmakta, uzun zamandır ulusal ve uluslararası alanda olayların dış çevresinde yer alan bölge, bu konumunun sürdürülebilirliğini kaybetmektedir. Küresel enerji sisteminde benzersiz bir konumu olan Arktika, sadece küresel enerji sistemine fosil yakıtların tüketimi ve ihracatı noktasında katkı sağlamamakta, aynı zamanda küresel fosil yakıt
kullanımının yarattığı sonuçlara da büyük ölçüde katlanmak durumundadır. Geçmişten günümüze madencilik, balıkçılık ve yenilenebilir enerji gibi önemli kaynak potansiyeli özelliğini koruyan Arktika, küresel iklim değişikliğinin etkisiyle bugün ve gelecek açısından değerlendirildiğinde dünyanın en yeni enerji havzalarının ve kaynaklarının ortaya çıkmaya başladığı bir bölge olma vasfı göstermektedir. Günümüze kadar Arktika’daki enerji kaynakları 19’uncu yüzyılın sonları ve 20’inci yüzyılın ortalarından itibaren kısıtlı ölçülerde Arktika Devletleri’nce araştırılmış olsa da devletler geçmişte bu kaynaklara ne bugün olduğu kadar erişebilme yetkinliğine ulaşabilmiş, ne de Arktika bugün olduğu kadar küresel ilgi odağı olabilmiştir. Arktika’nın jeopolitik anlamda geleceğinin nasıl olacağı sorusunun basit ve belirli bir cevabını vermek güç ve bir o kadar da karmaşık olabilir. Ancak bölgeyi etkileme potansiyeline sahip aktörleri belirlemek zor değildir. Bu bağlamda; Arktika Devletleri’nin tamamı başta olmak üzere Çin, Güney Kore, Hindistan, Japonya ve Singapur ile AB ve NATO’nun sahip olduğu yeterlilik ve yetkinlik Arktika’nın jeopolitik geleceğini etkileme potansiyeli göstermektedir. Şüphesiz, Türkiye‟nin Arktika‟nın değişen jeopolitiğinde bir yeri olabilir. Ancak bu yerin neresi olduğunu belirlemek en başta Türkiye’nin kendisine bağlı olacaktır. Bu çalışma, Arktika’da ortaya çıkan yeni enerji havzaları ve deniz geçiş yolarının Arktika’yı dünyanın jeopolitik ağırlık merkezlerinden biri haline getirdiğini göstermektedir.

İçindekiler:

-Özet 3

-Önsöz 5

-Başlarken 7

-İçindekiler 13

-Fotoğraflar 15

-Grafikler 16

-Haritalar 17

-Şekiller 19

-Tablolar 20

-Kısaltmalar 21

-Giriş 23

A. Yazın 28
B. Sınırlılıklar 42
C. Kavramlar44

BİRİNCİ BÖLÜM – KURAMSAL ÇERÇEVE 49

1.1. Jeopolitik Teori 51
1.1.1. Kara Hâkimiyet Teorisi 66
1.1.2 Deniz Hâkimiyet Teorisi 71
1.1.3 Hava Hâkimiyet Teorisi 77
1.1.4 Uzay Hâkimiyet Teorisi 82

İKİNCİ BÖLÜM – ARKTİKA 97

2.1 Arktika’nın Tanımlanması 98
2.2 Arktika’nın Tarihsel Geçmişi: Keşifler Çağı’ndan Arktika Çağı’na 107
2.3 Coğrafî Konum, Coğrafî Özellikler, Coğrafî Bütünlük ve Sınırlar 132
2.4 Saha ve Stratejik Kaynaklar 164
2.5 Arktika’ya Hukukî Bakış 174
2.5.1 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi 175
2.5.2 Arktika Konseyi 189
2.5.3 Svalbard Antlaşması 202

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM – KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, ARKTİKA VE YENİ ENERJİ HAVZALARI 21

3.1 İklim Değişikliğinin Arktika’ya Etkileri: Geçmiş, Şimdi ve Gelecek 214
3.1.1 Arktika ve Paris İklim Anlaşması 237
3.1.2 Arktika Okyanusu ve Eriyen Buzullar 242
3.1.3 Çevresel Etkiler, İnsan ve Sınırlar 258
3.2 Küresel Enerjinin Genel Görünümü 276
3.2.1 Fosil Kaynakların Coğrafî Dağılımı 291
3.2.2 Küresel Enerji Arzı ve Bölgelere Göre Dağılımı 303
3.2.3 Küresel Enerji Üretimi ve Bölgelere Göre Dağılımı 306
3.2.4 Küresel Enerji Tüketimi ve Bölgelere Göre Dağılımı 308
3.2.5. Arktika Devletleri, Arktika Konseyi ve Türkiye 310
3.2.6 Küresel Enerji Yatırımları, Kaynakların Dağılımı ve Arktika 315
3.2.7. Jeopolitik Açıdan Önemli Stratejik Suyolları, Boğazlar ve Kanallar 325
3.3 Arktika’daki Yeni Enerji Havzaları ve Potansiyeli 344
3.3.1. A5 Devletleri’nin Girişimleri ve Yeni Enerji Havzaları 357
3.3.1.1 Amerika Birleşik Devletleri 360
3.3.1.2 Danimarka 371
3.3.1.3 Kanada 378
3.3.1.4 Norveç 384
3.3.1.5 Rusya Federasyonu 393
3.4 Ortaya Çıkan Zorluklar 412
3.4.1 Siyasî, Mevsimsel ve Çevresel Zorluklar 413
3.4.2 Teknolojik Zorluklar 417
3.4.3 Ulaşım ve Taşımacılıkla İlgili Zorluklar 419

-SONUÇ VE ÖNERİLER 427

-KAYNAKLAR 455

Bağlantı:

https://efeakademi.com/wp-content/uploads/2020/11/Arktika-Jeopolitigi-1.pdf