Yazar: Cahit İstikbal
Seçkin Yayıncılık
432 Sayfa
ISBN: 9789750285493
Boyut: 16.0 x 24.0
Karton Kapak
2023
(görsel ve bilgi: seckin.com.tr)
Enerji Kaynakları Ve Deniz Yetki Alanları Bakımından - Doğu Akdeniz Sorunu - Deniz Hukuku-Kıta Sahanlığı-MEB-Enerji Güvenliği-Mavi Vatan
Enerji Kaynakları Ve Deniz Yetki Alanları Bakımından - Doğu Akdeniz Sorunu - Deniz Hukuku-Kıta Sahanlığı-MEB-Enerji Güvenliği-Mavi Vatan
Kitap Hakkında
Yakın geçmişte Türkiye-Libya ve Yunanistan-Mısır arasında yapılan MEB Antlaşmaları ile oldukça sıcak günler yaşayan Doğu Akdeniz Bölgesi, Avrupa Birliği, AB, Rusya ve Çin gibi dünyanın önde gelen ekonomik ve askeri güçlerinin stratejik hesaplar içerisinde olduğu dünyanın kritik bölgelerinden birisidir. 2022 başında patlak veren Rusya-Ukrayna savaşı, Avrupa Birliği’nin enerji politikalarını kökten değiştirmiş, ABD’yi dünyanın önde gelen doğal gaz ihracatçılarından birisi yapmış ve Türkiye’nin önüne yeni fırsatlar çıkarmıştır. Yakın gelecekte önemli paradigma değişimlerinin olması beklenmektedir.
Uzun yıllar denizcilik alanında araştırmalar yapmış, uluslararası denizcilik örgütlerinin yönetiminde bulunmuş ve alanında BM Uluslararası Denizcilik Örgütü’nde (IMO) pek çok çalışmaya katılmış olan, aynı zamanda Özel Hukuk alanında Doktorasını tamamlamakta olan Kılavuz Kaptan, Avukat, Deniz Ulaştırma Y. Müh. Kapt. Cahit İSTİKBAL tarafından yazılmış olan bu kitap, Doğu Akdeniz sorununu devletlerin enerji politikaları, kaynakların mevcut durumu ve uluslararası hukuk perspektiflerinden incelemektedir. Kitap, uluslararası hukuk ve deniz hukukunun temel ilkeleri konusunda özet bilgilerle okuyucuyu aydınlattıktan sonra, Doğu Akdeniz’deki devletler arasında deniz sınırlarının belirlenmesi konusunda ortaya çıkan uyuşmazlıkları incelemekte ve ileri sürülen tüm tezlerin kuvvetli ve zayıf noktalarını uluslararası hukuk kural ve ilkeleri ile güncel hukuk öğretileri ışığında değerlendirmektedir. Kitapta ayrıca pandeminin ve Rusya-Ukrayna Savaşının küresel enerji politikalarına etkileri de irdelenmekte ve geleceğe yönelik projeksiyonlar yapılmaktadır.
Kitapta, ayrıca Kıbrıs sorununun Doğu Akdeniz üzerindeki etkileri de irdelenerek GKRY’nin bölgede yapmaya çalıştığı oldu-bittiler ve Türkiye’nin buna karşı uluslararası hukuku temel alan tezleri ve yaklaşımları irdelenmektedir. Ayrıca, Yunanistan-Mısır MEB Antlaşmasının Doğu Akdeniz sorununa etkileri ve uluslararası hukuk bakımından değerlendirilmesi yapılmaktadır.
Ayrıca bu konuda Uluslararası Adalet Divanı ve Tahkim mahkemelerinin ilgili kararları incelenerek mevcut uyuşmazlıkların çözümünde hangi esasların etkili olacağı okuyucuya aktarılmaktadır.
İçindekiler
-Önsöz 7
-2. Baskıya Önsöz 9
-3. Baskıya Önsöz 13
-Tablo Listesi 19
-Şekiller Listesi 21
-Kısaltma Listesi 25
1. GİRİŞ 27
2. ENERJİ KAYNAKLARININ TANIMI VE SINIFLANDIRILMASI 35
2.1. Tükenir (Konvansiyonel) Enerji Kaynakları 36
2.1.1. Kömür 36
2.1.2. Petrol 38
2.1.3. Doğal Gaz 43
2.1.4. Nükleer Enerji (Uranyum) 46
2.2. Yenilenebilir (Alternatif) Enerji Kaynakları 49
2.2.1. Güneş Enerjisi 49
2.2.2. Rüzgâr Enerjisi 52
2.2.3. Jeotermal Enerji 53
2.2.4. Biokütle Enerjisi ve Kaynağı Biyolojik Atıklar 54
2.2.5. Hidroelektrik Enerjisi 55
2.2.6. Hidrojen Enerjisi 57
2.2.7. Yenilenebilir Enerji ve Uluslararası İlişkilere Etkisi 59
3. ENERJİ GÜVENLİĞİ KAVRAMI 63
3.1. Enerji Güvenliğinin Tarihçesi 63
3.2. Enerji Güvenliğinin Temel İlkeleri 70
3.3. Enerji Stratejisi ve Enerji Politikası 71
3.3.1. Dünya Enerji Politikalarını Belirleyen Etkenler 72
3.3.2. Küresel Enerji Senaryolarında Rolü Olan Ana Oyuncular 74
3.3.3. ABD’nin Enerji Stratejisi ve Enerji Politikası 75
3.3.4. Rusya Federasyonu’nun Enerji Stratejisi ve Enerji Politikası 80
3.3.5. Avrupa Birliği’nin Enerji Stratejisi ve Enerji Politikası 87
3.3.6. Türkiye’nin Enerji Stratejisi ve Enerji Politikası 93
4. DOĞU AKDENİZ BÖLGESİ ENERJİ KAYNAKLARI 103
4.1. Doğu Akdeniz Bölgesinin Tarihsel Önemi 107
4.2. Doğu Akdeniz Bölgesinin Jeopolitik Önemi 110
4.3. Doğu Akdeniz Bölgesinin Stratejik Önemi 111
5. DOĞU AKDENİZ BÖLGESİ DEVLETLERİN ENERJİ STRATEJİSİ VE ENERJİ POLİTİKASI 113
5.1. Mısır 115
5.2. İsrail 119
5.3. Ürdün 123
5.4. Filistin 126
5.5. Lübnan 127
5.6. Suriye 129
5.7. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) 132
5.8. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) 134
5.9. Yunanistan 134
5.10. Libya 136
6. ULUSLARARASI HUKUK 139
6.1. Uluslararası Hukuka Eleştiriler 141
6.2. Uluslararası Hukukun Kaynakları 144
6.2.1. Uluslararası Hukukun Asli Kaynakları 146
6.2.1.1. Uluslararası Teamül (Örf ve Adet) Hukuku 146
6.2.1.2. Uluslararası Antlaşmalar 152
6.2.1.3. Uluslararası Hukukun Genel İlkeleri 154
6.2.1.4. Uluslararası Hukukta Buyruk Kurallar: “Jus Cogens” Normu 156
6.2.2. Uluslararası Hukukun Yardımcı Kaynakları 157
6.2.2.1. Yargı Kararları 157
6.2.2.2. Doktrin (Öğreti) 158
6.2.2.3. Uluslararası Hukukun Kaynakları Arasında Hiyerarşi 159
7. DENİZ HUKUKU 163
7.1. 1958 Cenevre Sözleşmeleri 165
7.2. 1982 BM Deniz Hukuku Sözleşmesi 166
7.3. Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi (The International Tribunal for the Law of the Sea) 168
7.4. Uluslararası Deniz Yatağı Otoritesi (the International Seabed Authority) 170
7.5. Kıta Sahanlığı Sınırları Komisyonu (the Commission on the Limits of the Continental Shelf) 170
7.6. BMDHS Kapsamında Deniz Yetki Alanları 171
7.6.1. Esas Çizgi Kavramı (Baseline) 171
7.6.2. İç Sular (Internal Waters) 172
7.6.3. Kara suları (Territorial Waters) 175
7.6.3.1. Türk Kara Sularının Durumu 177
7.6.4. Bitişik Bölge (Contiguous Zone) 180
7.6.5. Kıta Sahanlığı (Continental Shelf) 181
7.6.5.1. Kıta Sahanlığının Uluslararası Hukuk Boyutu 185
7.6.6. Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) (Exclusive Economic Zone (EEZ)) 190
7.6.6.1. Tarihsel Gelişim 190
7.6.6.2. Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (BMDHS) ve MEB Kavramı 194
7.6.7. Denizde Arama Kurtarma (SAR) Yetki Sahaları 197
7.7. Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasında Genel Kurallar 199
7.7.1. Gerekli Saygı (Due Regard) Kuralı 199
7.7.2. Hakça İlkeler (Principles of Equity) 200
7.7.3. Eşit Uzaklık İlkesi (Equidistance Principle) 204
7.7.4. Coğrafyanın Üstünlüğü İlkesi (Land Dominates the Sea) 206
7.7.5. Orantılılık İlkesi (Proportionality Principle) 209
7.7.6. Tek Deniz Sınırı İlkesi (Single Maritime Boundary Principle) 211
7.7.7. Kapatmama (Non-Encroachment) ve Kesmeme (Non-Cut Off) İlkeleri 213
7.8. Deniz Yetki Alanları Açısından Ada ve Kayalıkların Durumu 215
7.8.1. Ege ve Akdeniz’deki Adalar ve Türkiye’nin Tezleri 224
7.8.2. Ege ve Akdeniz’deki Adalar ve Yunanistan’ın Tezleri 226
7.8.3. Meis (Kızılhisar) Adası ve On İki Adalar Sorunu 227
7.9. Yetki Alanı Sınırlandırılmasında Uyuşmazlıkların Çözümü ve Yöntemler 233
7.9.1. Müzakere (Negotiation) 239
7.9.2. Arabuluculuk (Mediation) 240
7.9.3. Uzlaştırma (Conciliation) 241
7.9.4. Hakemlik (Tahkim, Arbitration) 242
7.10. Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Hakkındaki Bazı Uluslararası Mahkeme Kararları 245
7.10.1. 1969 Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Sınırlandırılması Davası 245
7.10.2. Yunanistan’ın Türkiye’ye Karşı Ege Kıta Sahanlığı Dava Girişimi 247
7.10.3. Ukrayna–Romanya Arasında Karadeniz’deki Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Davası 249
7.10.4. İngiltere–Fransa Kıta Sahanlığı Sınırlandırılması Tahkimi 253
7.10.5. Tunus–Libya Kıta Sahanlığı Sınırlandırılması Davası 257
7.10.6. Maine Körfezi Deniz Alanlarının Sınırlandırılması Davası 259
7.10.7. Gine/Gine-Bissau Deniz Sınırı Belirleme Tahkimi 260
7.10.8. Grönland-Jan Mayen Deniz Alanlarının Sınırlandırılması Davası 263
8. DOĞU AKDENİZ’DE BÖLGE ÜLKELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER VE DENİZ YETKİ ALANLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 267
8.1. Mısır 267
8.1.1. Mısır-GKRY-İsrail 267
8.1.1.1. Mısır-GKRY Deniz Yetki Alanları Antlaşması 274
8.2. İsrail 276
8.2.1. İsrail-Lübnan 278
8.2.2. İsrail-Yunanistan 280
8.2.3. İsrail-GKRY İlişkileri 284
8.2.4. İsrail ve Türkiye Denizden Komşu Olabilir Mi? 286
8.2.5. İsrail-Filistin 291
8.3. Lübnan 292
8.4. Suriye 294
8.5. KKTC 296
8.6. GKRY 298
8.7. Yunanistan 301
8.7.1. Yunanistan-İsrail İlişkileri 308
8.7.2. Yunanistan-Mısır İlişkileri 311
8.7.2.1. Yunanistan-Mısır MEB Antlaşması 314
8.7.2.1. Yunanistan-Mısır SAR Antlaşması 321
8.8. Libya-Türkiye İlişkileri 326
8.8.1. Libya-Türkiye MEB Antlaşması 329
8.9. Türkiye 337
8.9.1. Türkiye-KKTC 339
8.10. Doğu Akdeniz Enerji Kaynaklarına Almanya ve Fransa’nın Yaklaşımı 341
8.11. Çin’in Enerji Stratejisi ve Enerji Politikası 353
8.11.1. Ortadoğu’da Çin Enerji Yatırımı 356
8.11.2. Ukrayna Savaşı’nın Çin Enerji Politikalarına Etkisi 359
8.11.3. Bazı Olası Karşı Önlemler 361
8.11.4. Çin ve Enerji Güvenliği 362
8.12. Kovid-19 Pandemisinin Enerji Sektörüne Etkisi 364
9. SONUÇ VE ÖNERİLER 371
-Kaynakça 409
-Kavramlar Dizini 427
-Yazarın Özgeçmişi 431
Konu Başlıkları
-Enerji Kaynaklarının Tanımı ve Sınıflandırılması
-Enerji Güvenliği Kavramı
-Uluslararası Hukuk
-Deniz Hukuku
-Kıta Sahanlığı
-Münhasır Ekonomik Bölge
-Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yöntemleri
-Yunanistan’ın Meis İddiasının Uluslararası Hukuk Bağlamında Değerlendirilmesi
-Türkiye, Yunanistan ve GKRY’nin Tezleri: Kim Haklı?
-Türkiye-Libya MEB Antlaşması ve Etkileri
-Pandeminin Enerji Politikalarına Etkisi
-Rusya-Ukrayna Savaşının Enerji Politikalarına ve Doğu Akdeniz Sorununa Etkileri ve AB’nin Enerji Politikalarında Değişim
-İsrail-Lübnan MEB Antlaşmasının Değerlendirilmesi
-Bölge Devletlerinin Enerji Politikaları
-Çin’in Doğu Akdeniz Politikası ve Kuşak–Yol Projesi
-ABD’nin Doğu Akdeniz Politikaları ve Geleceğe Yönelik Beklentiler
-Trans-Med Doğal Gaz Boru Hattı
-Türkiye, Doğu Akdeniz’de Münhasır Ekonomik Bölge İlan Etmeli mi?
-Mavi Vatan
Yorumlar
İlk Yorumu Ekle