Gemi sahipleri bakımından gemilerinin güvenli limanlarda bulunması kadar durakladıkları limanlardan en iyi hizmeti alabilmelerini sağlayacak gemi acentelerinin varlığı da önem taşımaktadır. TTK’nın acentenin tanımına yer verdiği m. 102 f. 3, taşıma, deniz ticareti, sigorta, turizm gibi alanlara ilişkin özel düzenlemeler saklıdır, demek suretiyle gemi acentesine ilişkin özel düzenlemelerin yapılmasının önünü açmıştır. Türk hukukunda gemi acenteliğine ilişkin düzenleme kanun yerine gemi acenteleri hakkında çıkarılan yönetmeliklerle ve Gemi Acenteleri Ücret Tarifesi Tebliğ ile yapılmıştır. Bununla birlikte gemi acentelerine ilişkin birincil kaynak halen TTK’nın acentelik müessesesine ilişkin hükümleridir. Çalışmada, TTK’da yer alan acentelik müessesesi ile gemi acenteliğine ilişkin düzenlemeler karşılaştırmalı olarak ele alınmaktadır. Bu bağlamda gemi acentesinin deniz ticareti sektöründe rol oynayan diğer aracılarla arasındaki benzerlikler ve farklılıklara da değinilmiştir. TTK’da düzenlenmiş olan acentelik müessesesinden farklı özelliklere sahip olan ve daha ziyade uygulama ile gelişen bir meslek olarak karşımıza çıkan gemi acentesinin vermiş olduğu acentelik hizmetleri ile müvekkilini temsilen yaptığı işlemlerden doğan sorumluluğu ayrıntılı olarak incelenmiştir. (Arka Kapaktan)

-GİRİŞ

-BİRİNCİ BÖLÜM

§1. ACENTELİK

I. ACENTELİK KAVRAMI

II. TÜRK HUKUKUNDA ACENTELİK MÜESSESESİNE İLİŞKİN DÜZENLEME

1. Genel Olarak

2. Türk Ticaret Kanunu’nda Acentelik Müessesesinin Düzenlenmesi

III. GEMİ ACENTELİĞİ

1. Genel Olarak

2. Türkiye’de Gemi Acenteliğinin Tarihi Gelişimi

IV. TÜRK HUKUKUNDA GEMİ ACENTELERİNE İLİŞKİN YASAL DÜZENLEME

1. Kanunlar

2. Yönetmelikler

3. Tebliğler

V. GEMİ ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ UYARINCA GEMİ ACENTESİNİN KURULUŞ VE FAALİYETLERİ

1. Genel Olarak

2. Gemi Acentesinin Kuruluş Şartları

3. Gemi Acentesi Sicili

4. Gemi Acenteliği Yetki Belgesi

5. Acente Yetkilisinin ve Gemi Acentesi Personelinin Nitelikleri

6. Gemi Acentesinin Sorumluluğu

7. Gemi Acentesinin Tabi Olduğu Yasaklar

-İKİNCİ BÖLÜM

§2. GEMİ ACENTESİNİN TANIMI VE UNSURLARI

I. TANIM

II. GEMİ ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNDE VE GEMİ ACENTELİĞİ HİZMETLERİ ÜCRET TARİFESİNE İLİŞKİN TEBLİĞDE YER ALAN “ACENTE” TANIMININ TTK’DA YER ALAN “ACENTE” TANIMI İLE BİRLİKTE DEĞERLENDİRİLMESİ

1. Gemi Acenteleri Yönetmeliğindeki Tanıma İlişkin Değerlendirme

2. Gemi Acentelik Hizmetleri Ücret Tarifesine İlişkin Tebliğde Yer Alan Tanıma İlişkin Değerlendirme

III. GEMİ ACENTESİNİN UNSURLARI

1. Bağımsızlık

2. Süreklilik

3. Meslek Edinme

4. Belirli Bir Yer veya Bölgede Faaliyette Bulunma

5. Gemi Acenteliği Yetki Belgesi

IV. GEMİ ACENTESİNİN TÜRLERİ VE UYGULANACAK HÜKÜMLER

1. Türleri

2. Uygulanacak Hükümler

V. GEMİ ACENTELİĞİNİN DENİZ TİCARETİNDE YER ALAN DİĞER ARACILARDAN AYIRT EDİLMESİ

1. Gemi Acenteliği Brokerlik

2. Gemi Acenteliği Yükleme/Boşaltma Müteahhitliği (Stevedor Company)

3. Gemi Acenteliği Taşıma İşleri Organizatörü (Freight Forwarder)

4. Gemi Acenteliği Gemi Yönetim İşletmeleri (Ship Management)

-ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

§3. GEMİ ACENTELİĞİ SÖZLEŞMESİ

I. SÖZLEŞMENİN TARAFLARI, ŞEKLİ VE KURULMASI

1. Tarafları

2. Şekli

3. Kuruluşu

II. SÖZLEŞMENİN NİTELİĞİ

III. GEMİ ACENTESİNİN HAKLARI VE YETKİLERİ

1. HAKLARI

2. YETKİLERİ

-DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

§4. GEMİ ACENTESİNİN BORÇLARI VE SORUMLULUĞU

I. GENEL OLARAK

II. GEMİ ACENTESİNİN GEMİ İLE İLGİLİ İŞLEMLER BAKIMINDAN BORÇLARI

1. Müvekkiline Karşı Gemi İle İlgili İşlemler Bakımından Borçları ve Sorumluluğu

2. Üçüncü Kişilere Karşı Gemi İle İlgili Borçları ve Sorumluluğu

III. GEMİ ACENTESİNİN YÜK İLE İLGİLİ İŞLEMLER BAKIMINDAN BORÇLARI VE SORUMLULUĞU

1. Müvekkiline Karşı Yük İle İlgili İşlemler Bakımından Borçları ve Sorumluluğu

2. Üçüncü Kişilere Karşı Yük İle İlgili İşlemler Bakımından Borçları ve Sorumluluğu

IV. GEMİ ACENTESİNİN TAŞIYANIN SORUMLULUĞUNUN SINIRLANDIRILMASINA İLİŞKİN HÜKÜMLERDEN FAYDALANMASI

1. Taşıyanın Adamlarının Taşıyanın Sorumluluğunun Sınırlandırılmasına İlişkin Hükümlerden Yararlanması: “Himalaya Klozu”

2. Gemi Acentesinin Taşıyanın Sorumluluğunun Sınırlandırılmasına İlişkin Hükümlerden Yararlanması

-BEŞİNCİ BÖLÜM

§5. GEMİ ACENTELİĞİ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ

I. ACENTELİK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ

1. Genel Olarak

2. Acentelik Sözleşmesinde Sürenin Sona Ermesi

3. Acentelik Sözleşmesinin Fesih İle Sona Ermesi

4. Acentelik Sözleşmesinin Taraflardan Birisinin Ölümü, İflası veya Kısıtlanması ile Sona Ermesi

II. GEMİ ACENTELİĞİ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ

1. Genel Olarak

2. Sürenin Sona Ermesi

3. Fesih ile Sona Erme

4. Taraflardan Birisinin Ölümü, İflası veya Kısıtlanması ile Sona Ermesi

-SONUÇ

-KAYNAKÇA