Ulu Önder Mustafa Kemal ATATÜRK’ün caydırıcı ve çağdaş bir donanmaya sahip olunması hedefinin gerçekleştirilmesinin, deniz ve denizcilik konularında yetişmiş nitelikli insan gücüyle mümkün olduğu hepimizin malumudur. Gelecekte silah teknolojisi ne kadar gelişirse gelişsin, hangi taktikler kullanılırsa kullanılsın, deniz harekatının kaderini belirleyecek en önemli faktörün personelin niteliği olacağından hareketle, Deniz Kuvvetleri Komutanlığının en önemli görevlerinden birinin bugünün ve geleceğin liderlerini yetiştirmek olduğu bir gerçektir.

Denizin her kavramı ve sistemi etkilemesi, onu kendi doğasına uymaya zorlaması, “liderlik” terimininde de kendini göstermekte ve “Bahriye Liderliği” olgusunu karşımıza çıkarmaktadır. Bu çerçevede, öncelikle deniz okulları olmak üzere, tüm eğitim merkezlerinde liderlik kapsamında verilen eğitim ve öğretim faaliyetlerinde kullanılmak üzere tüm bahriyeliler için hazırlanan “Bahriye Liderliği Kitabı” kurumsal bir tecrübe aktarım ara yüzü olarak tasarlanmıştır.

Liderlik sanatı hakkında geniş bir bilgi birikimine sahip olabilirsiniz, fakat bu bilgi birikimini kullanmak ustalık ve tecrübe gerektirir. Bu nedenle Bahriye Liderliği Kitabının hazırlanmasında temel felsefe olarak “öğretimin etkileyici olması, uygulamalı deneyimlerimiz ve kişisel yeteneklerimizle desteklenmesi ve sadece teorik bilgi içermemesi” esas alınmıştır. Bu yöntemle, başta deniz subayları olmak üzere, tüm bahriyelilere gelecekte karşılaşacağı olaylar, iletişim içinde olacağı insan tipleri ve kendi davranış/tutumlarının nasıl sonuç vereceğine dair net bir izlenim verilmesi hedeflenmiştir.

Bahriye Liderliği Kitabında yer alan “liderlik alanları”, liderlik konusunda yazılmış birçok kaynaktan istifade edilerek oluşturulan teorik prensiplerin, uygulanan anketler vasıtasıyla Deniz Kuvvetleri personeli tarafından değerlendirilmesi neticesinde ortaya çıkmıştır. Deniz Kuvvetlerinde farklı rütbe ve görevlerde uzun yıllar görev yapmış, yapmakta olan 500’den fazla kişinin oluşturdukları ortak aklın ortaya koyduğu Bahriye Liderliği Kitabı, genç bahriyelilerin yüzlerce yıllık tecrübenin sesini ve fikirlerini dikkate alarak kendi kişisel liderlik tarzlarını oluşturmalarında bir başucu kitabı olacaktır.

Liderlik tarzının gelişiminde gözlemin mükemmel bir yöntem olduğu hiçbir zaman akıldan çıkarılmamalıdır. Bunu yaptığınızda, tüm iyi liderlerin ortak bazı kişisel özellikleri taşıdıklarını göreceksiniz. Bununla birlikte meslek hayatınız boyunca yapmaktan kaçınmanız gereken hataları yapan liderler de göreceksiniz. Bahriyeliler olarak meslek yaşantınız süresince birçok lider tipi ve birçok farklı liderlik tarzı ile karşılaşacağınız kesindir; bu nedenle geleceğin bahriye liderleri olan sizlerin mesleğinizin başından itibaren bir “Bahriye Liderliği Takım Çantası” oluşturmanız, kendi liderlik tarzınızı geliştirmeniz açısından çok önemlidir.

İyi bir bahriye lideri olmak için sihirli bir yol olmadığı gibi kestirme yollar da yoktur. Ama bunun için bir yerden başlanmalıdır. Bahriye Liderliği Kitabı, bahriye hayatına yelken açanlar için çok güzel bir “Seyir Öncesi Emniyet Brifingi” olacağı gibi, aynı zamanda meslek seyriniz süresince de her zaman başvurabileceğiniz bir seyir yardımcısı olacaktır. Sizden önce bu sularda seyretmiş yüzlerce bahriyelinin tecrübelerinden istifade ederek doldurmaya başlayacağınız “Bahriye Liderliği Takım Çantanız” ile gelecekte alacağınız her türlü görev ve sorumluluk için kendinizi hazır hissedeceksiniz.

Bu maksatlarla, tarihi bir sorumluluk bilinci içinde hazırlanan “Bahriye Liderliği Kitabı” sizlerin istifadesine sunulmuştur. Önemli bir boşluğu dolduracağına inandığım kitabın hazırlanmasında emeği geçen Dz.Kur.Bnb. F.Emre ÜLGER, Dz.Kur.Bnb, Hasan İLHAN ve Dz.Kur.Bnb. Emre ARSEVEN ile değerli personelime teşekkür ediyor, kitaba görüşleri ile önemli katkılar sağlayan saygıdeğer komutanlarımız ve büyüklerimize de ayrıca şükranlarımı sunuyorum.

Zaman içerisinde yaşanacak yeni tecrübelerin de ilave edilmesiyle sürekli geliştirilecek bu kitabın, bahriyemizde liderlik kültürünün daha da güçlenmesine önemli bir katkı yapacağına yürekten inanıyor, bahriyemizin ufuklarının engin, başarılarının daim olmasını temenni ediyorum.

Bülent Bostanoğlu – Oramiral – Deniz Kuvvetleri Komutanı

-Önsöz 06

BAHRİYE LİDERLİĞİNE GİRİŞ 10

-Liderlik Nedir? Neden Bahriye Liderliği? 16

-Deniz Kuvvetleri İçin Liderlik Neden Bu Kadar Önemli 18

-Siz de İyi Bir Lider Olabilir Misiniz? 20

-Neden Siz De Bahriye Lideri Olmalısınız? 20

-Peki Nasıl?

BAHRİYE LİDERİNİN ÖZELLİKLERİ 28

-Liderin Sahip Olduğu Özellikler 30

-Bahriye Liderliği “Özellikler” Anketine İlişkin Değerlendirmeler ve Tecrübenin Sesi 32

-Adalet 33

-Karakter Bütünlüğü: Ahlaki Sorumluluk, Dürüstlük ve Güvenilirlik 36

-Sorumluluk 52

-Öz Denetim, Öz Disiplin 56

-Muhakeme, Öngörü ve Hayal Gücü 57

-Ahlaki Cesaret 66

-Askeri Tavır, Liderlik Duruşu, Dış Görünüş 67

-Eleştiri 107

-Fiziksel ve Zihinsel Dayanıklılık 110

-Mizah Anlayışı 111

BAHRİYE LİDERİNİN YETENEKLERİ 114

-Liderin Sahip Olduğu Yetenekler 116

-Bahriye Liderliği “Yetenekler” Anketine İlişkin Değerlendirmeler ve Tecrübelerin Sesi 118

-Karar Vermek 120

-Açık ve Uygulanabilir emirler Vermek 144

-Mesleki Yeterlilik 146

-Motive Etmek, Moral Vermek 164

-İkili İlişkiler 167

-İletişim: Konuşma ve Yazma Becerisi 168

-Yetki Kullanımı 170

BAHRİYE LİDERİNİN DAVRANIŞLARI 204

-Liderlerden Beklenen Davranışlar 206

-Bahriye Liderliği “Davranışlar” Anketine İlişkin Değerlendirmeler ve Tecrübelerin Sesi 210

-Deniz Kuvvetlerine Ait Standartlar 212

BAHRİYE LİDERİNİN ÜÇ ÖNEMLİ REFERANS MEVKİİ 236

-Barbaros Hayreddin 238

-Rauf ORBAY 244

-Fahri S. KORUTÜRK 252

-Son Söz Yerine 260