ÖNSÖZ

Principles of Naval Architecture (PNA), 70 yıl önce yapılan ilk baskısından bu yana, hem gemi inşaatı öğrencileri hem de bu alanda bilfiil çalışan uzmanlar için gemi inşaatı alanında özgün bir kaynak kitap olmuştur. Deneyimli mühendislerin ihtiyaçlarına yönelik gerekli ihtimamı gösterirken, lisans öğrencilerine de anlaşılabilir bir terminolojiyle temel bilgileri açıklayabilmek oldukça zor bir iştir. Ancak PNA’nın ilk yayını ve ardından gelen revizyonlar bu ihtiyacı eksiksiz olarak karşılamıştır. PNA’nın bu üçüncü revizyonunun da bu geleneği devam ettireceğine ve denizcilik camiasına çok kıymetli bir referans olarak hizmet vermeye devam edeceğine inanmaktayız.

PNA’nın ikinci revizyonunun önsözünde, PNA’nın Kontrol Komitesi Başkanı John Nachtsheim “…çok az kargoyu takiben çok fazla gemi olmasından….” ve gemi taşımacılığının gerilemesiyle birlikte “…teknolojik büyümenin de azaldığını ….” belirterek denizcilik sektörünün içinde bulunduğu durumdan yakınmıştır. John, önsözünü, “Dünya çapında yaşanan denizcilik sektöründeki bu mevcut hareketsizliğin çok uzun sürmeyeceğini umalım. Aynı zamanda daha iyi zamanlar geçirmeyi, daha fazla teknolojik büyümeyi ve Principles of Naval Architecture’ın bir sonraki revizyonuna olan ihtiyacın çok uzakta olmadığını ümit edelim.” şeklinde biraz iyimser bir ifade ile bitirmiştir.

Neyse ki, söz konusu daha iyi zamanlar PNA’nın ikinci revizyonun 1988 yılında yayınlanmasından hemen sonra, başlamış oldu. Genişleyen küresel ekonomi ve dünya genelinde uluslar arasında hakim olan üretim uzmanlığına yönelik gidişatın körüklenmesi ile birlikte, son 20 yıl içinde deniz yolu ile taşınan ticaret üç kat artış göstermiştir. Belki de daha önce hiç olmadığı kadar, dünya genelindeki ülkelerin ekonomik ve sosyal refahı, elverişli, emniyetli ve çevre dostu olan bir açık deniz taşımacılığına bağlıdır. Son birkaç on yılda elde edilen taşımacılık verimliliğindeki sürekli iyileşme, malların daha düşük maliyet ile taşınmasına olanak sağlayarak küresel ekonomideki bu büyümeyi kolaylaştırmıştır. Bu iyileşmeler uzak ülkeler arasında kritik bir bağ oluşturan su yolu taşımacılığı sayesinde ikmal zinciri üzerindeki bütün her şeyi kapsamıştır. En önemli gelişmelerin bazıları gemilerin dizaynı ve konstrüksiyonunda gerçekleştiği için, gemi dizaynı ve gemi inşaatı ile ilgili çevreler bu konuda anahtar rol oynamıştır.

Ticaretteki büyümenin patlaması ile birlikte konteyner gemileri, tankerler, dökme yük gemileri ve yolcu gemileri de dahil tüm gemi tipleri spektrumunda eşi görülmemiş bir tonaj talebi olmuştur. Artan iş hacmi ve verimlilik talebiyle, gemi boyutları ve kapasiteleri önemli ölçüde artmıştır. şu an siparişi verilmiş gemiler arasında 16,000 TEU’luk konteyner gemileri, 260,000 m3 LNG gemileri ve 5400 yolcu kapasiteli yolcu gemileri bulunmakta ve önceki nesil dizaynlar gittikçe azalmaktadır.

Daha verimli gemi dizaynlarına doğru olan gidişat, hem bu gemilerin kendi dizaynlarında hem de dizaynları geliştirmek için gerekli olan araçlarda ve yöntemlerde artan bir karmaşıklığa yol açmıştır. PNA’nin ikinci revizyonunda dahil edilen sonlu elemanlar analizi, hesaplamalı akışkanlar dinamiği, bir geminin stabilitesinin hesaplanmasında kullanılan probabilistik (olasılığa dayalı) teknikler ve yapısal güvenilirlik gibi kavramlar artık genel dizayn sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır. Klas kuruluşları, tankerler ve dökme yük gemileri için genel yapısal kurallar yayınlamışlardır. Bu kurallar, ağırlıklı olarak temel prensipler mühendisliğine, mukavemet ve yorulma değerlendirilmesinde kullanılan sonlu elemanlar analizine ve tekne ana taşıyıcı kısmının (girder) nihai mukavemet değerlendirmesinde kullanıldığı gibi analizler için daha karmaşık yaklaşımlara dayanmaktadır. Uluslararası Denizcilik Örgütü, başlangıç ve yaralı stabilite ile akaryakıtın boşaltımı gibi konuların değerlendirilmesi için artık probabilistik yaklaşımlara itimat etmektedir. Bu kurallar giderek artan bir şekilde yaratıcı çözümler ve modern araçların ların uygulanmasına izin veren performansa dayalı olmaktadırlar. Risk değerlendirme teknikleri icra edilen gemi mühendisliğinin vazgeçilmez araçları haline gelmiştir.

Gemi İnşaatının döngüsel doğası iyi kurulmuştur ve denizcilik sektöründeki çıkışlar ve inişler nedeni ile zarar görmüş olan bizler, mevcut ani artışın sonsuza kadar sürmeyeceğinin farkındayız. Bununla birlikte, denizcilik sektöründe teknolojik ilerlemelere olan ihtiyacın önümüzdeki yıllarda güçlü kalacağına inanmak için birtakım sebepler vardır. Örneğin, gemi inşaatı ve gemi mühendisleri, artan akaryakıt fiyatlarının ve sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik kamu beklentilerinin baskısıyla, deniz taşımacılığının verimini iyileştirmeye odaklanmaya devam edeceklerdir. İklim değişikliğinin bir sonucu olarak, kuzey kutup bölgesinde eriyen buz tabakası, petrol ve diğer doğal kaynakların keşif (sondaj) ve üretimi için yeni imkanlar yaratacak ve yeni küresel ticaret yollarının oluşmasına öncülük edebilecektir.

SNAME zaman zaman, yayınlamış olduğu kitaplara teknik güncellemeler sağlama gibi zor bir görevi, kısmen gönüllülük esasına göre çalışıyor olmamızdan kısmen de denizcilik sektörünün hızlı değişen bir yapıya sahip olmasından kaynaklı olarak üstlenmiştir. PNA’nın bu revizyonu, temel prensiplerin uygulanmasında kullanılan yöntemlerin ve yaklaşımların sürekli olarak değişime tabii olduğu gerçeğinden hareketle, özellikle mühendisliğin temelleri ve esas ilkeler konuları üzerinde durmaktadır. Başkan Bob Kramek liderliğinde, SNAME’e ait tüm yayınlar ve ilgili süreçlerin yeniden gözden geçirilmesi işlemine devam edilmektedir. Bir sonraki SNAME Başkanı olarak amaçlarımdan biri, bu üçüncü revizyon baskıya çıkar çıkmaz PNA’nın bir sonraki revizyonu üzerinde strateji belirlemeye başlamak olacaktır. SNAME ‘e ait yayınları nasıl iyileştirebiliriz şeklinde yapacağınız yorumlar ve fikirler, bizleri cesaretlendirmekte ve çok fazla takdir edilmektedir.

PNA, gemi inşaatı bilimi ve sanatında ilerlemiş ve sonra teknik makaleler ve sunumlar aracılığı ile deneyimlerini paylaşmış SNAME üyeleri ve dünya çapındaki diğer denizcilik ile ilgili uzmanların katkıları olmadan mümkün olamazdı. Bütün bu katkılardan dolayı herkese, özellikle PNA’nın editörü Dr. J. Randolph Paulling’e, Kontrol Komitesi’ne, yazarlara ve zamanlarını ve uzman görüşlerini cömertçe paylaşan hakemlere teşekkür ederiz.

R. Keith MICHEL
Başkan (2009-2010)