SUNUŞ

15 TEMMUZ 1974 PAZARTESİ sabahı KIBRIS’taki Yunan Subaylarının Rum Milli Muhafız Ordusunu kullanarak MAKARİOS’u devirmesi üzerine KIBRIS’ın YUNANİSTAN’a ilhakı gayri resmi olarak gerçekleşmişti.

Olaydan 5 gün sonra 20 TEMMUZ CUMARTESİ günü uluslararası anlaşmalara dayanarak Ada’ya çıkan Türk ordusu bu gayri resmi olayın resmiyete dönüşmesini kesin olarak önlemiş ve yıllarca ızdırap çeken KIBRIS Türkünü hürriyetine kavuşturmuştu. Harekatın bir başka sonucu, YUNANİSTAN’daki Albaylar Cuntasının yıkılmasıydı.

Barış Harekâtına girişmezden önce diğer garantör ülke olan İNGİLTERE nezdinde çeşitli diplomatik teşebbüslere girişen TÜRKİYE, tatminkar bir sonuç almayınca harekâta tek başına girişmek zorunda kaldığı halde üzerine düşen bu görevi kararlılıkla yerine getirmekten çekinmedi.

Harekâttan sonra toplanan iki CENEVRE Koferansından bir sonuç çıkmayınca Türk Silâhlı Kuvvetleri 14 AĞUSTOS sabahı, 1 nci harekat sonundan beri sıkışıp kaldığı daracık bölgeden çıkarak Adanın kuzeyinde KIBRIS Türkünün yaşayıp refah seviyesini geliştirebileceği bir bölgeyi denetimine aldı.

Ben bu her iki harekâtı KIBRIS’ta takip eden TÜRKİYELİ tek gazeteciyim. O günlerde LEFKOŞA’da TC Kızılayının daimi temsilcisiydim. İşte bu görevimden dolayıdır ki olayları anında yaşadım ve gelişmeleri yakından takip edebildim.

Cephelerde Generallerle, ast ve üst rütbeli Subaylarla, erlerle, mücahitlerle, hatta Rum esirlerle birlikte oldum.

Davranışlarını inceledim, bol bol resimlerle belgeledim. Bu incelemelerimi bugüne kadar yayınlamadım. Buna imkânım yok değildi. İstesem, teklif etsem dış basın da, Türk basını da elimdeki belgeleri, resimleri kapışmak için sıraya giyerdi. Ama o günlerde olaylar henüz sıcaklığını muhafaza ediyordu ve bir gazeteci olarak tecrübem bu sıcaklık devam ederken bu belgeleri yayınlamakla, bu resimleri ortaya çıkartmakla sansasyondan başka bir şey elde edemiyeceğimi söylüyordu. Benim gayem ise bu değildi, Ben bu belgelerin ve gözlemlerin yeni ve soğukkanlı bir muhakeme ışığında incelenmesini ve tarihe mal olmasını istiyordum.

Şimdi olayların üzerinden 15 yıl geçti. Artık her şeye objektif olarak bakabiliyorum. Artık o güne ait hatıralarımı, röportajlarımı, çektiğim resimleri bu objektivitenin ışığında yayınlayabilirim.

İleride bu belgelerin bazılarının eksik veya yanlış olduğu meydana çıkarsa kusur bende değil, başvuruma rağmen bugün hâlâ fikir beyan etmekten çekinen bazı yetkililerdedir.

Bir gün bu yanlışlıklar düzeltilirse en çok memnun olanların başında ben olacağım.

20 TEMMUZ olayının üzerinden onbeş yıl geçti. 21 ARALIK 1963’ten bu yana ise tam 26 yıl.

Bu yarım ömür demektir. Bu iki tarihten sonra doğanlar KIBRIS Türkünün bu günlere ne zahmetlerle gelmiş olduğunu bilmeyebilirler.

Eserim onların merakını çekerse kendimi bahtiyar addedeceğim. Dilerim ki ulu Tanrı ülkelerini yöneten bütün liderlere akıl ve izah ihsan ederken hep cömert davransın. Bundan sonra ne ben ne de başka hiçbir kimse böyle acı olaylara şahit olmasın; inanlar böyle acılar, ızdıraplar çekmesin.

Sait Arif TERZİOĞLU

İçindekiler:

-Rum Yunan İsyanı Başlıyor 13

-Kıbrıs’ı neden ve nasıl kaybettik 17

-Darbe (15 Temmuz 1974) 25

-Harekat (20 Temmuz 1974) 49

-Konferans başlıyor (1 nci Cenevre) 116

-2 nci Cenevre Konferansı 133

-Ve ikinci Barış Harekatı başlıyor 150

-Katliamlar 172

-Resim gibi hatıralar 217

-Ekler 263 – 354