1920’lerin başlarından 1940’ların sonlarına uzanan Erken Cumhuriyet Dönemi’nde bir birikim modeli olarak milli iktisat anlayışının birçok sektör özelinde ve Türkiye ekonomisi genelinde olduğu gibi denizcilik sektörünü de biçimlendirdiği anlaşılmaktadır. Alınan kararlar ve yapılan kurumsal düzenlemeler, yani bu dönemde egemen olan denizcilik sektörüne ilişkin ekonomi-politik, sonraki dönemlerde ve hatta bugün dahi denizcilik sektörü üzerinde etkili olur. Başka bir ifadeyle denizcilik sektörünün dünü ve bugününü anlamak; yarınına dair düşünce ve görüşler üretmek için Erken Cumhuriyet Dönemi’nde denizcilik sektörünün ekonomi-politiğini incelemek önem taşır. Erken Cumhuriyet Dönemi’nde milli iktisat anlayışı paralelinde kabotaj uygulaması ve diğer önlemlerle yabancıların rekabetinden korunan denizcilik sektöründe yerli girişimcilerin var olma imkânı bulduğu görülür. Ancak bu politikanın sektöre, ekonomiye ve ülkeye maliyeti vardır. Osmanlı Devleti’nde kapitülasyonların belirlediği koşulların çizdiği tablonun aksine, Erken Cumhuriyet Dönemi’nde milli iktisat anlayışının çerçevesini çizdiği denizcilik sektörü yabancı sermayeye kapalıdır ve en büyük aktör devlettir. Devletin yanı sıra yerli şirket ve kişiler de sektörde faaliyet gösterirler. En temel sorununu sermaye birikiminin yetersizliği oluşturan Türkiye ekonomisinde, yabancıların rekabetine kapalı tutulan denizcilik sektöründe, devletin ve özel girişimcilerin gereken yatırımları yapacak kaynakları ise ülke ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde değildir.

-ŞEKİLLER LİSTESİ

-TABLOLAR LİSTESİ

-KISALTMALAR

-ÖNSÖZ

-GİRİŞ

1. KABOTAJ UYGULAMASI VE ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE YAŞANAN DENİZ KAZALARININ OLUŞUMUNA ETKİLERİ

-Deniz Kazasının Tanımı ve Nedenleri

-Kazalar ve Nedenleri

-Korunaklı Liman Sorunu

-Ticaret Filosunun Yaşlı Gemilerden Oluşması

-Taşıma Kapasite Açısından Ticaret Filosunun Yetersiz Olması

-Denizcilik Kültürü ve Gemi Adamlarının Yetersizliği İddiası

-Sermaye Birikimi Aracı Olarak “Kabotaj Kanunu”

2. İKTİSADİ DEVLETÇİLİK, ŞİLEPÇİLİĞİN GELİŞMESİ VE SOSYETE ŞİLEP’İN KURULUŞU

-Denizcilik Sektöründe Devlet Tekelinin Oluşumu i

-Şileplere Duyulan İhtiyacın Artması

-Sosyete Şilep TAŞ’nin Kuruluşu

3. İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI YILLARINDA DENİZ ULAŞIMININ SORUNLARI VE KÖMÜR NAKLİYESİ

-Savaş ve Deniz Ulaşımı

-Deniz Ulaşımında Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Çabaları

-Seyrüseferin İzne Tabi Olması ve Şileplerin Geri Dönüşü

-Gece Seyri Yasağı ve Kıyıya Paralel Seyir Uygulaması

-Liman ve Diğer Altyapı Yetersizliği

-Savaştan Kısa Bir Süre Önce Filoyu Büyütme Çabaları

-Savaş Sırasında Filoya Katılan Gemiler

-Şilepçilik, Yabancı Bayraklı Gemi Kiralama ve Diğer Önlemler

-Kömür Üretimi ve Tüketimi

-Kömür Nakli

4. İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI ERTESİ ABD’DEN GEMİ ALIMI VE ZİNCİRKIRAN KOMİSYONU’NUN FAALİYETLERİ

-Savaş Ertesi Ticaret Filosunu Büyütme Çabası

-Komisyonun İsveç ve İngiltere’den Yaptığı Satın Alımlar

-Komisyonun ABD’deki Faaliyetleri

-Satın Alınan Gemilerin Özellikleri

-Kömürlü Yerine Mazotlu Gemilerin Tercih Edilme Nedenleri

-“Victory” Tipi Gemilerden Vazgeçilmesi

-Satın Alma Tercihinde Yaş Etkeninin Rolü

-Bir Geminin Satın Alınma “Hikâyesi”

-SONUÇ

-KAYNAKÇA

-DİZİN