Bu çalışma ile 18 Mart 1915 Çanakkale Boğaz Muharebesi’nin yanı sıra Kara Savaşları’nın sürmekte olduğu dönemde Boğaz içerisinde yapılan deniz mücadelesi, Marmara Denizi’ndeki deniz ulaştırması, İtilaf Devletleri denizaltılarına karşı yapılan mücadelenin bilinmeyen bazı yönlerine, bilimsel verilere dayalı olarak Türk ve yabancı arşiv belgelerinden istifade ile ışık tutulması amaçlanmıştır.

İçindekiler:

-KISALTMALAR

-ÖNSÖZ

-GİRİŞ

-BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NIN SIKLET MERKEZİ: BOĞAZLAR

1. Birinci Dünya Savaşı Öncesinde Genel Siyasi Durum 1

2. Genel Seferberliğin İlanı’nı Takiben Boğaz Önünün Takviye Çalışmaları ve Alman Gemilerinin Osmanlı Donanmasına Katılmaları Olayı 5

3. Osmanlı Donanması’nın Karadeniz’deki Rus Limanlarını Bombardımanı 13

4. Karadeniz Olayı Sonucu Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na Girmesi 18

5. “Cihan Savaşı”nın Kısa Yolu: İtilaf Donanması’nın 3 Kasım 1914’te Boğaz Giriş İstihkâmlarını Bombardımanı ile Denizlerin Kapısının Aralanması 22

BİRİNCİ BÖLÜM – ÇANAKKALE DENİZ MUHAREBELERİNE UZANAN SÜREÇ

1.1. Çanakkale Boğazı’nın Stratejik Önemi 27

1.2. Çanakkale Cephesi’nin Açılış Nedenleri 31

1.3. İtilaf Devletleri Tarafından Çanakkale Cephesi’nin Açılması Kararının Alınması 36

1.3.1. İtilaf Devletleri’nin Çanakkale Boğazı’nı Zorlama Düşünceleri 36

1.3.2. İngiltere’nin Çanakkale Boğazı’na Denizden Taarruz Planı 42

1.3.3. Çanakkale Boğazı’na Denizden Taarruz Planının Onaylanması 44

1.3.4. Çanakkale Boğazı Önünde İtilaf Donanması 51

1.4. Çanakkale ’de Türk Tarafının Savaş Hazırlıkları 53

1.4.1. Çanakkale Boğazı’nın Coğrafi Konumu 53

1.4.2. Genel Seferberliğin İlanı’nda Çanakkale’de Savunma Tertibâtı 54

1.4.3. Çanakkale Boğazı’nın Savunma Tertibâtı’nı Güçlendirme Çalışmaları 59

1.4.3.1. Mayın Hatlarının Tesisi 64

1.4.3.2. Deniz Bataryalarının Tesisi 67

İKİNCİ BÖLÜM – 18 MART 1915 ÖNCESİ BİRLEŞİK FİLO’NUN DENİZ HAREKÂTI VE 18 MART 1915 ÇANAKKALE BOĞAZI MUHAREBESİ

2.1. Boğaz Dış Tabyalarının Tahrip Edilmesi 73

2.1.1. 19 Şubat 1915 Bombardımanı 73

2.1.2. 25 Şubat 1915 Bombardımanı 78

2.2. Boğaz İç Tabyalarının Tahrip Edilmesi 83

2.3. 18 Mart 1915 Çanakkale Boğazı Muharebesi Öncesi İtilaf Donanması’nın Mayın Arama ve Tarama Faaliyetleri 94

2.4. 18 Mart 1915 Çanakkale Boğazı Muharebesi Öncesi Londra’daki Faaliyetler 99

2.5. Nusret Mayın Gemisi’nin Erenköy Koyu Önünde Kurduğu Engel 106

2.6. İtilaf Donanması’nın 18 Mart 1915 Çanakkale Boğazı Muharebesi Harekât Planı  111

2.7. 18 Mart 1915 Çanakkale Boğazı Muharebesi  114

2.7.1. Çanakkale Boğazı Muharebesinin Muhasebesi – Suya Düşen Emperyalizm 124

2.7.2. Türk ve İngiliz Resmî Kaynaklarına Göre Tarafların Kayıpları 128

2.7.3. Çanakkale Boğazı Muharebesi’nin Türk ve Dünya Tarihi Açısından Değerlendirilmesi 133

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM – MARMARA’DA İTİLAF DEVLETLERİ VE ALMAN DENİZALTI HAREKÂTI

3.1. İngiliz B-11 Denizaltısı Tarafından Mesudiye Zırhlısının Batırılması 141

3.2. İtilaf Devletleri Denizaltılarına Karşı Osmanlı Devleti’nin Aldığı Tedbirler 148

3.2.1. Çanakkale Boğazı’nda Alınan Tedbirler 148

3.2.2. Marmara Denizi’nde Alınan Tedbirler 153

3.3. Çanakkale Boğazı ’nın Denizaltılarla Geçilme Teşebbüsleri 156

3.3.1. İngiliz Denizaltılarının Faaliyetleri 156

3.3.2. Fransız Denizaltılarının Faaliyetleri 164

3.3.3. AE-2 Numaralı Avustralya Denizaltısı’nın Sultanhisar Torpidobotu Tarafından Batırılması 167

3.4. Alman Denizaltı Harekâtı 171

3.4.1. Alman Denizaltılarının Türk Sularına Gelişleri 171

3.4.2. Alman U-21 Denizaltısı Tarafından İngiliz Triumph ve Majestic Zırhlılarının Batırılması  174

3.4.3. Alman Denizaltılarının Diğer Faaliyetleri 176

3.5. Denizaltı Tehlikesine Karşı Osmanlı Donanması’nın Deniz Nakliyâtı’nı İdame ve Koruma Görevi 178

3.6. İtilaf Devletleri Denizaltı Harekâtı’nın Değerlendirilmesi 183

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM – ÇANAKKALE MUHAREBELERİNDE KARA HAREKÂTI’NIN DENİZ DESTEĞİ – AMFİBİ (DENİZ PİYADE) HAREKÂTI

4.1. İtilaf Devletleri Tarafından Kara Harekâtı’na Karar Verilmesi Süreci 191

4.2. Kara Harekâtı Öncesi İtilaf Devletleri’nin Çıkarma Hazırlıkları ve Harekât Planı 196

4.2.1. İtilaf Devletleri’nin Amfibi Harekât Hazırlıkları 196

4.2.2. İtilaf Devletleri’nin Amfibi Harekât Planı 198

4.2.3. İtilaf Donanması’nın Çıkarma Hazırlıkları ve Rus Filosu ile İşbirliği 201

4.2.4. Kara Harekâtı Öncesi İtilaf Devletleri’nin Ordu ve Donanma Gücü 205

4.3. Çıkarma Harekâtı Öncesi Türk Başkumandanlığı’nın Savunma Planı ve Hazırlık Çalışmaları 209

4.4. İtilaf Devletleri’nin Gelibolu Yarımadası’na Amfibi Harekâtı ve Çanakkale Kara Muharebelerinin Başlaması 215

4.4.1. Seddülbahr Çıkarması 216

4.4.1.1. Y Kumsalı (Zığındere)’na Yapılan Çıkarma 216

4.4.1.2. X Kumsalı (İkiz Koyu)’na Yapılan Çıkarma 217

4.4.1.3. W Kumsalı (Teke Koyu)’na Yapılan Çıkarma 217

4.4.1.4. V Kumsalı (Ertuğrul Koyu)’na Yapılan Çıkarma 218

4.4.1.5. S Kumsalı (Morto Koyu)’na Yapılan Çıkarma 219

4.4.2. Kumkale Çıkarması 219

4.4.3. Beşige ve Saros Körfezi’ne Gösteri Çıkarmaları 222

4.4.4. Arıburnu Çıkarması 223

4.4.5. Anafartalar Çıkarması 228

4.5. Gelibolu Yarımadası ’na Yapılan Amfibi Harekâtı’nın Değerlendirilmesi 231

4.6. Türk Kara Ordusu’na Deniz Topçu Ateşi ve Hava Desteği 235

4.7. Osmanlı Donanması’nın Diğer Taarruzî Harekâtı  240

4.7.1. Demirhisar Torpidobotu’nun Akın Harekâtı 240

4.7.2. Muâvenet-i Milliyye Torpido Muhribi’nin İngiliz Goliath Zırhlısı’nı Batırması 243

4.8. Kara Savaşları’nın Londra’daki Yansımaları .248

4.9. İtilaf Devletleri’nin Geri Çekilme Kararı ve Gelibolu Yarımadası’nın Tahliyesi 259

4.9.1. Geri Çekilme Öncesi Londra’daki Faaliyetler 259

4.9.2. İtilaf Devletleri Tarafından Gelibolu Yarımadası’nın Tahliyesi  -Sömürgeciliğin 2. Kâbusu – Denizde ve Karada İflası 262

4.9.3. Tarafların Kayıpları 266

4.10. Kara ve Deniz Muharebelerinin Değerlendirmesi 269

-SONUÇ

-DİZİN

-EKLER