1. GİRİŞ 1

1.1. Genel Olarak 1

1.2. Kapsam ve Sınırlamalar 2

1.3. Terim ve Kavramlar 2

2. GEMİ VE GEMİNİN ELVERİŞLİLİĞİ  KAVRAMLARI 10

2.1. Gemi Kavramı 10

2.1.1. Gemi Tanımları ve Unsurları 15

2.1.1.1. Devletlerarası Temel Düzenlemelerdeki Gemi Tanımları 15

2.1.1.2. İngiliz Hukukunda Gemi Tanımı 18

2.1.1.3. Amerikan Hukukunda Gemi Tanımı 26

2.1.1.4. Alman Hukukunda Gemi Tanımı 32

2.1.1.5. Türk Hukukunda Gemi Tanımı 37

2.1.1.5.1. Tahsis Amacının Denizde Hareketi Gerektirmesi 46

2.1.1.5.2. Kifayetli Tekne Yapısında Olması 59

2.1.1.5.3. Türk Hukukunda Gemi Kavramının Değerlendirilmesi 68

2.1.1.6. Yeni Tip Teknolojik Gemiler 71

2.1.2. Gemi Tanımı ve Unsurları Hakkında Değerlendirme 72

2.2. Geminin Elverişliliği Kavramı 79

2.2.1. Genel Olarak 79

2.2.2. Geminin Elverişliliğinin Düzenlendiği Hukuk Alanları 82

2.2.2.1. Deniz Kamu Hukuku Alanı 83

2.2.2.1.1. Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi 85

2.2.2.1.2. Uluslararası Denizcilik Örgütü Düzenlemeleri 88

2.2.2.1.3. Türk Deniz Kamu Hukuku Alanı 91

2.2.2.2. Deniz Özel Hukuku Alanı 119

2.2.3. Geminin Elverişliliğinin Türleri 123

2.2.3.1. Denize Elverişlilik 124

2.2.3.2. Yola Elverişlilik 128

2.2.3.3. Yüke Elverişlilik 131

2.2.3.4. Diğer Elverişlilik Terimleri 134

2.2.3.5. Başlangıçtaki Elverişlilik – Sonraki Elverişlilik Ayrımı 137

2.2.4. Geminin Elverişliliği Kavramının Değerlendirilmesi 141

2.2.5. Gemi Tanımı ve Geminin Elverişliliği Kavramları Arasındaki İlişki 143

2.3. Devletlerarası ve Yabancı Hukuk Düzenlemelerinde Geminin Elverişliliği 147

2.3.1. Harter Kanunu 147

2.3.2. Lâhey-Visby Kuralları 165

2.3.2.1. Lâhey (Brüksel) Kuralları (1921 –1924) 165

2.3.2.2. Visby Kuralları 175

2.3.2.3. Protokol 1979 176

2.3.3. Hamburg Kuralları 177

2.3.4. Rotterdam Kuralları 181

2.3.5. Alman Hukukunda 185

2.3.6. İngiliz Hukukunda 187

2.3.7. Amerikan Hukukunda 191

2.3.8. Fransız Hukukunda 197

2.4. Türk Özel Hukuk Düzenlemelerinde Geminin Elverişliliği 198

2.4.1. Genel Olarak 198

2.4.2. Mülga Türk Ticaret Kanunlarında Geminin Elverişliliği 199

2.4.2.1. 1440 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 199

2.4.2.2. 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 203

2.4.3. Türk Ticaret Kanunu’nda Geminin Elverişliliği 224

2.4.3.1. Türk Ticaret Kanunu’nda Denize Elverişlilik 225

2.4.3.2. Türk Ticaret Kanunu’nda Yola Elverişlilik 229

2.4.3.3. Türk Ticaret Kanunu’nda Yüke Elverişlilik 237

2.4.3.4. Gemi Kira Sözleşmesi 241

2.4.3.5. Zaman Çarteri Sözleşmesi 242

2.4.3.6. Navlun Sözleşmesi 248

2.4.4. Değerlendirme 251

2.5. Geminin Elverişliliğinin Belgelenmesi 252

2.5.1. Denize Elverişlilik Belgesi 253

2.5.2. Liman Çıkış Belgesi (Yola Elverişlilik Belgesi) 257

2.5.3. Yüke Elverişlilik Belgesi 258

2.5.4. Değerlendirme 261

3. GEMİNİN ELVERİŞLİĞİNİN ÖZELLİKLERİ 262

3.1. Genel Olarak 262

3.2. Geminin Elverişliliğini Etkileyen Durumlar 262

3.2.1. Geminin Elverişliliğini Etkileyen Değişken Nitelikler 262

3.2.1.1. Görecelik Bakımından 262

3.2.1.2. Merâhil-I  Sefer Bakımından 268

3.2.1.3. İfa Zamanı Bakımından 273

3.2.1.4. Teknik Gelişmeler Bakımından 277

3.2.1.5. Hukuk Düzenlemelerindeki Gelişmeler Bakımından 281

3.3. Geminin Elverişliliğinin Kapsamı 284

3.3.1. Geminin Denize Elverişliliği Kapsamında Yapısı Bakımından 284

3.3.2. Geminin Yola Elverişliliği Kapsamında 288

3.3.2.1. Gemiadamları Bakımından 288

3.3.2.2. Gemi Teşkilatı Bakımından 293

3.3.2.3. Yolculuğun İkmalleri Bakımından 294

3.3.2.4. Gemi Dengesi ve Yükleme Durumu Bakımından 294

3.3.2.5. Gemi Belgeleri Bakımından 296

3.3.2.6. Geminin Hukuki Durumu Bakımından 297

3.3.2.7. Siber Emniyet Bakımından 297

3.3.3. Geminin Yüke Elverişliliği Kapsamında 299

3.3.3.1. Eşyanın Kabulü Bakımından 299

3.3.3.2. Eşyanın Taşınması ve Muhafazası Bakımından 304

3.3.4. Konteynerin Elverişliliği 306

4. GEMİNİN ELVERİŞSİZLİĞİ DURUMUNDA TAŞIYANIN SORUMLULUĞU 314

4.1. Taşıyan Kavramı 314

4.1.1. Asıl-Alt Navlun Sözleşmeleri ve Taşıyan 316

4.1.2. Akdî Taşıyan 320

4.1.3. Fiilî Taşıyan 321

4.2. Genel Olarak Taşıyanın Sorumluluğu 327

4.3. Navlun Sözleşmesinde Geminin Elverişliliği 330

4.3.1. Genel Olarak Navlun Sözleşmesi 330

4.3.2. Navlun Sözleşmesinde Elverişlilik 340

4.3.3. Standart Tip Sözleşmelerde Elverişlilik 341

4.4. Taşıyanın Elverişli Gemi Temin Etmek Borcu ve Elverişsizlikten Doğan Sorumluluğu 347

4.4.1. Genel Olarak Gemiyi Elverişli Hâlde Bulundurmak 347

4.4.2. Gemiyi Elverişli Halde Bulundurmak Borcunun Hukuki Niteliği 349

4.4.2.1. Aslî Borç –Yan Borç Olması Bakımından 349

4.4.2.1.1. Yükümlülüklerin Sınıflandırılması 358

4.4.2.1.2. Değerlendirme 380

4.4.2.2. Gerekli Özeni Göstermek Borcu Olması Bakımından 385

4.4.2.3. Sorumluluğun Devredilemezliği Niteliği Bakımından 393

4.4.2.4. Taşıyanın Borçları ve Sorumluluğu Hakkında Kayıt ve Şartlar 395

4.4.3. Geminin Elverişliliğinin Temininde Taşıyanın Borç ve Sorumluluğunun Şartları 397

4.4.3.1. Gemiyle İfa Edilecek Bir Edim Olması 397

4.4.3.2. Başlangıçta Elverişsiz Olması 398

4.4.3.3. Kusurlu Olması 404

4.4.3.4. Zarar Meydana Gelmesi 406

4.4.3.5. İlliyet Bulunması 412

4.4.4. Taşıyanın Adamları ve Taşıyanın Adamlarından Doğan Sorumluluğu 414

4.4.4.1. Gemiadamları 428

4.4.4.2. Tersaneler 428

4.4.4.3. Gemi Denetmenleri 434

4.4.4.4. Sınıflama Kuruluşları 435

4.4.5. Taşıyanın Geminin Elverişliliğini Temin Etmesi Hakkında Değerlendirme 440

4.5. Fiilî Taşıyanın Geminin Elverişsizliğinden Doğan Sorumluluğu 444

4.6. Taşıyanın Geminin Elverişsizliğinden Sözleşme Dışı Sorumluluğu 446

4.7. Donatanın Geminin Elverişsizliğinden Sorumluluğu 449

5. GEMİNİN ELVERİŞSİZLİĞİNDE TAŞIYANIN SORUMLULUKTAN KURTULMASI VE SORUMLULUĞUN SINIRLARI 450

5.1. Geminin Elverişsizliğinden Doğan Sorumlulukta İspat Yükü 450

5.1.1. Genel Olarak 450

5.1.2. Taşıyan Bakımından İspat 451

5.1.3. Taşıtan Bakımından İspat 455

5.1.4. Taraflar Bakımından İspat Yükümlülüğünde Sıralama 459

5.2. Taşıyanın Elverişsizlikten Doğan Sorumluluktan Kurtulması 468

5.2.1. Genel Olarak 468

5.2.2. Tedbirli Taşıyan Kavramı 473

5.2.3. Sorumsuzluk Şartları 475

5.2.4. Gizli Ayıp Bakımından 480

5.2.5. Sevk ve Teknik İdare Kusuru ile Geminin Elverişliliği Arasındaki İlişki 486

5.2.6. Yangın ile Geminin Elverişliliği Arasındaki İlişki 494

5.2.7. Elverişlilik Belgelerinin Fiilî Karine Niteliği 498

5.3. Geminin Elverişsizliğinin Navlun Sözleşmesini Sona Erdirmesi 512

5.3.1. Navlun Sözleşmesinin Sona Ermesi 512

5.3.2. Taşıtanın Kullanabileceği Haklar 515

5.3.3. Elverişsizlik Nedeniyle Borcun İfa Edilememesinin Sonuçları 518

5.4. Geminin Elverişsizliğinden Doğan Sorumluluğun Sınırları 521

5.4.1. Taşıyanın Sorumluluğunun Sınırları 521

5.4.2. Sorumluluğu Sınırlama Hakkının Kaybı 530

5.5. Hak Düşürücü Süre – Rücu Süresi ve Zamanaşımı 536

6. YENİ TİP TEKNOLOJİK GEMİLERİN  ELVERİŞLİLİĞİ 541

6.1. Genel Olarak Yeni Tip Teknolojik Gemiler Kavramı 541

6.2. Teknolojik Gemilerin Elverişliliği ve Öngörülen Düzenleme Değişiklikleri 549

6.3. Gemi Kontrol ve Gemi Kumanda Merkezlerinin Yeterliliği 551

6.4. Teknolojik ve Siber Elverişlilik 552

7. SONUÇ 554

-KAYNAKÇA 567