Tekne turizmi, Türk turizminde gelişmekte olan alanlardan biridir. Özellikle, COVID-19 krizinden sonra teknelere ve tekne turizmine olan ilgi yoğunlaşmıştır. Dağların denize dik inmesinden kaynaklanan girintili çıkıntılı, doğal korumalı koyların çokluğu ve ılıman iklimi Türkiye‘yi dünya çapında yatçılık ve yelkencilik faaliyetleri için çok uygun bir merkez haline getirmiştir. Türkiye‘de kimi yabancı ortaklı özel şirketlerin işlettiği otuz beş adet marina bulunmaktadır. Bunların neredeyse tamamı tam kapasite ile hizmet vermekte ve gerek özel tekneler gerek kiralama şirketlerinin teknelerini barındırmaktadır. Türkiye‘de bu marinalardan herhangi birine girip pontonları arasında yüründüğünde “yabancılık unsuru” içeren birçok hukuki ilişkinin mevcut olduğu gözlemlenmektedir. Tekne yabancı bayraklı olabilir; tekne sahibi yabancı olabileceği gibi yabancıların tekne kiralaması da çok olasıdır. Bu durum da devletler özel hukuku anlamında birçok soruya yol açmaktadır.

Bu çalışma kapsamında, öncelikle, Yargıtay kararlarında saklama sözleşmesi olarak değerlendirilen tekne bağlama sözleşmeleri ele alınarak uygulamada karşılaşılan sorunlar, ‘Deniz Turizmi Yönetmeliği’ ile diğer ilgili mevzuat ve mahkeme kararları ışığında açıklamalar yapılmıştır. Daha sonra, yabancılık unsuru içeren tekne bağlama sözleşmeleri bakımından, uygulanacak hukuk ve milletlerarası yetki meseleleri ele alınmıştır. Türkiye‘de görevli mahkemenin hangisi olduğu ve arabuluculuğun zorunlu olup olmadığı meseleleri de bu çalışmada ele alınmıştır.

İçindekiler:

-Önsöz 7

-Kısaltmalar 13

-Giriş 15

BİRİNCİ BÖLÜM – TÜRK HUKUKUNDA TEKNE BAĞLAMA SÖZLEŞMELERİ

I. TEKNE BAĞLAMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI 19
A. Marina İşletmecisi 19
B. Tekne Sahibi 21
C. Tarafların Ehliyeti 25

II. TEKNE BAĞLAMA SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 25

III. TEKNE BAĞLAMA SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ 27

IV. TEKNE BAĞLAMA SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI 28
A. Taşınır Mal (Tekne) Unsuru 28
B. Güvenli Bir Yerde Saklama Unsuru 28
C. Geri Verme Unsuru 29
D. Tarafların Anlaşması Unsuru 30

V. TEKNE BAĞLAMA SÖZLEŞMESİ TARAFLARININ BORÇLARI 31
A. Marina İşletmecisinin Borçları 31
1. Tekneyi Koruma Borcu 31
2. Tekneyi Kullanmama Borcu 35
3. Tekneyi Geri Verme Borcu 37
4. Marina İşletmecisinin Borçlarını Hiç veya Gereği Gibi İfa Etmemesi 43
a. Sorumluluğun Şartları 44
i. Borca Aykırı Bir Davranışın Varlığı 44
ii. Zarar 45
iii. Uygun İlliyet Bağı 46
iv. Kusur 47
b. Sorumluluğun Hüküm ve Sonuçları 49
i. Aynen İfa 49
ii. Tazminat Davası 50
c. Sorumsuzluk Anlaşması 51
B. Tekne Sahibinin Borçları 52
1. Masrafları Ödeme Borcu 52
2. Zararı Tazmin Borcu 53
3. Ücret Ödeme Borcu 54
4. Tekne Sahibinin Temerrüdü 58

VI. TEKNE BAĞLAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 61
A. Tekne Bağlama Sözleşmesinin Süresi ve Sürenin Sona Ermesi 61
B. Taraflardan Birinin Ölümü 65
C. Teknenin Yok Olması 65
D. Diğer Sona Erme Sebepleri 67

İKİNCİ BÖLÜM – TEKNE BAĞLAMA SÖZLEŞMELERİNE UYGULANACAK HUKUK

I. TEKNE BAĞLAMA SÖZLEŞMELERİ BAKIMINDAN YABANCILIK UNSURU 69

II. MÖHUK UYARINCA SÖZLEŞMEYE UYGULANACAK HUKUK 71
A. Genel Olarak Sözleşmeye Uygulanacak Hukuk 72
1. Hukuk Seçimi 72
2. Tarafların Hukuk Seçimi Yapmaması Halinde Sözleşmeye Uygulanacak Hukuk 80
B. Tüketici Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk 83
C. Tekne Bağlama Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk 89
1. Tekne Bağlama Sözleşmesinin Tüketici Sözleşmesi Niteliğinde Olduğu Durumlar 90
2. Tekne Bağlama Sözleşmelerine MÖHUK md. 24’ün Uygulanması 91
D. Sigortacının Rücu Hakkından Doğan Taleplere Uygulanacak Hukuk 92

III. KAMU DÜZENİ 97

IV. DOĞRUDAN UYGULANAN KURALLAR 102

V. ROMA I TÜZÜĞÜ UYARINCA TEKNE BAĞLAMA SÖZLEŞMELERİNE UYGULANACAK HUKUK 106

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM – TEKNE BAĞLAMA SÖZLEŞMELERİNDE MİLLETLERARASI YETKİ

I. TEKNE BAĞLAMA SÖZLEŞMELERİNDE TÜRK MAHKEMELERİNİN MİLLETLERARASI YETKİSİ 113
A. Tekne Bağlama Sözleşmelerinde Milletlerarası Yetki 113
1. Davalının Yerleşim Yeri Mahkemesi 114
2. Uyuşmazlık Konusu Malvarlığı Unsurunun Bulunduğu Yer Mahkemesi 116
3. Sözleşmenin İfa Edileceği Yer Mahkemesi 117
4. Yetki İtirazına Uğramayan Türkiye’deki Herhangi Bir Yer Mahkemesi 120
B. Tüketici Sözleşmelerinde Milletlerarası Yetki 121
C. Yetki Anlaşması 127
1. Yetki Anlaşması ile Türk Mahkemelerinin Yetkili Kılınması 127
2. Yetki Anlaşması ile Yabancı Bir Mahkemenin Yetkili Kılınması 134
D. Sigorta Şirketinin Marinaya Karşı Açtığı Rücu Davasında Yetkili Mahkeme 141

II. TEKNE BAĞLAMA SÖZLEŞMELERİNDE GÖREVLİ MAHKEME VE ZORUNLU ARABULUCULUK 142
A. Saklama Sözleşmelerinin Nispi Ticari Dava Niteliği 142
B. Tekne Sahibinin Tüketici Olması Halinde Görevli Mahkeme 145
C. Zorunlu Arabuluculuk 147

III. BRÜKSEL I RECAST TÜZÜĞÜ UYARINCA TEKNE BAĞLAMA SÖZLEŞMELERİNDE MİLLETLERARASI YETKİ 151

-Sonuç 157

-Kaynakça 163

-Kavramlar Dizini 177