-Kısaltmalar

-Önsöz

–GİRİŞ

I. Uluslararası Hukuk – İçhukuk Karşılaştırması: Yasama, Yürütme ve Yargı

1) Yasama Erki

A. İçhukukta Yasama

B. Uluslararası Hukukta Yasama

 a) “Merkezi” Bir Yasama Organının Yokluğu

 b) Uluslararası Hukukun Kendine Özgü “Yasama” Süreci

2) Yürütme Erki

 A. İçhukukta Yürütme

 B. Uluslararası Hukukta Yürütme

3) Yargı Erki

 A. İçhukukta Yargı

 B. Uluslararası Hukukta Yargı

II. KUH’un “Hukuk” Olma Niteliğinin Tartışılması

III. KUH’un Tarihsel Gelişimi

IV. KUH – İçhukuk (Ulusal Hukuk) İlişkisi

   1) Giriş

   2) “İkici” Görüş

   3) “Tekçi” Görüş

   4) Kuramsal Tartışmaların Uygulamaya İlişkin (Pratik Sonuçları)

V. Hukukun Dallara Ayrılmasında KUH’un Yeri

BİRİNCİ BÖLÜM Kamusal  Uluslararası  Hukukun Kaynakları

BİRİNCİ BAŞLIK: Genel Bilgiler

I. Hukuk Dilinde “Kaynak” Deyiminin Genel Anlamı

II. Hukukun “Biçimsel” Kaynakları

  1) Yazılı – Yazılı Olmayan Kaynak; “Asıl” – “Yardımcı” Kaynak Ayrımı

  2) UAD Statüsü m. 38 (1)’de Sayılan Kaynaklar Arasında, Altlık-Üstlük İlişkisi Var mıdır?

  3) KUH’un Kaynakları, UAD Statüsü m. 38(1)’de Sayılanlardan İbaret midir?

 I. Giriş

 1) Borçlar Hukuku Alanındaki Sözleşmelerle Karşılaştırma

 2) Deyim Sorunu ve Uluslararası Antlaşmalara Verilen Çeşitli Adlar

 3) Uluslararası Antlaşmanın Tanımı

II. Antlaşmalar Hukukunun Genel İlkeleri

1) Giriş

2) Antlaşmalara Taraf Olabilen Varlıklar

3) Antlaşmaların Türlere Ayrılması

III. Antlaşmaların Hazırlanışı

1) Ön-Aşamalar

2) Antlaşmaları Görüşmeye, Kabul Etmeye, Resmileştirmeye ve Bağıtlamaya Yetkili Olan Kişiler

 A. Yetki Belgesine Gerek Olmaksızın Devletlerini Temsil Edenler

 B. Devletlerini, “Yetki Belgesi”ne Dayanarak Temsil Edenler

3) Antlaşma Metninin Son Biçimini Alması

 A. İkili Antlaşmalar

 B. Çok Taraflı Antlaşmalar

IV. Bir Antlaşmayla Bağlı Olma İstencini Açıklamada Kullanılan Araçlar

1) İmza

   A. Genel Olarak

   B. İmza Konusunda Yeni Gelişmeler

 2) Belgelerin Değişimi

 3) Onay

 4) Kabul ve Uygun Bulma

 5) Katılma

V. Antlaşmaların Biçimi

 VI. Antlaşmaların Dili

VII. Antlaşmaların Tescili

VIII. Antlaşmaların Geçersizliği Sonucu Verebilen Çeşitli Nedenler

  1) Giriş

  2) Çeşitli Geçersizlik Nedenleri

A. Antlaşma Bağıtlama Yetkisini Düzenleyen İçhukuk Kurallarına Uyulmaması

B. Temsil Yetkisi Olmayan Kişilerce Bağıtlanan Antlaşmalar

C. Yanılma (Hata)

Ç. Aldatma (Hile)

D.  Temsilcinin Ayartılması

E. Korkutma (Tehdit)

  a) Devlet Temsilcisinin Korkutularak Zorlanması

  b) Devletin Korkutma yada Kuvvet Kullanma Yoluyla Zorlanması

IX. Antlaşmaların Hukuksal Sonuçları ve Taraflar Dışındaki Etkileri

X. Çekinceler

  1) Genel Olarak

  2) Çekincenin Biçimi ve Koyulabileceği Zaman

  3) Çekince Koyma Yasağı

  4) Çekincelerin Bütün Taraf Devletlerce Kabulü Gerekir mi?

  5) Çekincelerin Hukuksal Etkisi

XI. Antlaşmaların Yorumu

 1) Giriş: Yorum Yöntemleri

   A. Sözel Yorum

   B. Amaçsal (Teleolojik) Yorum

   C. Tarihsel Yorum

   Ç. İşlevsel yada Sistematik Yorum

   D. Serbest Yorum

 2) Yorum Yöntemlerinin Uygulanması

 3) “Genişletici” Yorum – “Dar” Yorum

 4) AHKVS’nin Yorum Konusundaki Düzenlemesi

XII. Antlaşmaların Yer ve Zaman Bakımından Uygulanması

 1) Yer Bakımından Uygulanma

 2) Zaman Bakımından Uygulanma

XIII. Antlaşmalarda Değişiklik Yapılması

 1) Giriş

 2) AHKVS’nin İlgili Düzenlemesi

XIV. Antlaşmaların Yürürlüğünün Sona Ermesi ve Antlaşmaların Askıya Alınması

 1) Genel Olarak

 2) Antlaşmaların Sona Erme Nedenleri

 3) Geçersizlik, Sona Erme, Çekilme yada Askıya Alma Hallerinde Usul

 4) Geçersizlik, Sona Erme, Çekilme yada Askıya Almanın Hukuksal Sonuçları

ÜÇÜNCÜ BAŞLIK: Yapılageliş Kuralları

I. Giriş

 II. Yapılageliş Kurallarının “Kurucu” Ögeleri

 1) Maddi Öge: Uygulama

 2) Manevi Öge: Opinio Juris

 III. Yapılageliş Kurallarının Antlaşmalarla Karşılaştırılması

 1) “Evrensel” Nitelik Bakımından

 2) “Yasalaştırma” (Kodifikasyon) Bakımından

 3) Kuralın Varlığının ve İçeriğinin Belirlenmesi Bakımından

 4) Aynı Konuyu Düzenleyen Bir Antlaşma Hükmü ile Yapılageliş Kuralının Varlığı

II. Devletlerin Tek Yanlı İşlemleri

III. En Çok Gözetilen Devlet (Ulus) Kuralı

 IV. Yumuşak Yasa (Soft Law)

V. Uluslararası Nezaket Kuralları

İKİNCİ BÖLÜM Kamusal Uluslararası Hukukun Kişileri

BİRİNCİ BAŞLIK: Devlet

I. Giriş

II. Uluslararası Hukuk Açısından Devlet

 1) Genel Olarak

 2) Devleti Oluşturan Ögeler Konusunda Çeşitli Görüşler

 3) Devlet Türleri

 A. Federasyon

 B. Konfederasyon

 C. Yetkileri Sınırlı Devlet

 a) Giriş

 b) “Tarafsız” Devlet

 c) Bağımsızlığı Sınırlı “Devlet”

 ç) Askeri Güç Bakımından Sınırlı Devlet

  Ç. Minyatür Devlet

  D. Kurulması Bir Uluslararası Antlaşmaya Dayanan Devlet

  E. Özel Bir Durum: Vatikan (Papalık)

III. Devletin Ülkesi

 1) Giriş

 2) Devletin Ülke Edinim ve Yitirme Yolları

 3) Kara Ülkesi

  A. Genel Olarak

  B. Türkiye’nin Durumu

  4) Deniz Ülkesi

  A. İçsular

   a) Genel Olarak

   b) Türkiye’nin Durumu

 B. Açık Denizler

 C. Karasuları

   a) Genel Olarak

   b) Türkiye’nin Durumu

 D. Kıta Sahanlığı

  a) Genel Olarak

  b) Türkiye’nin Durumu

 E. Münhasır Ekonomik Bölge

  a) Genel Olarak

  b) Türkiye’nin Durumu

 5) Hava Ülkesi

 A. Genel Olarak

 B. Türkiye’nin Durumu

6) Ülke İçinde Özel Düzenlemeye Bağlanmış Alanlar

 A. Su Yolları

  a) Boğazlar

    aa) Giriş

    bb) Türk Boğazları’nın Hukuksal Durumu

      (i) Tarihçe

         (1) Giriş

         (2) Sevr Antlaşması

        (3) Lozan Barış Antlaşması

     (ii) Montrö Sözleşmesi Hazırlık Çalışmaları ve Çatışan Çıkarlar

    (iii) Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin Getirdiği Düzen

       (1) Gemilerle İlgili Düzenlemeler

       (2) Uçaklarla İlgili Düzenlemeler

    (iv) Günümüzdeki Durum

  b) Kanallar

     aa) Süveyş Kanalı

     bb) Panama Kanalı

   c) Nehirler

 B. Yabancı Askeri Üsler ve Tesisler

  C. Serbest Ticaret Bölgeleri

IV. İnsan Topluluğu

1) Genel Olarak

2)  Uluslararası Hukuk Açısından

 A. Giriş

 B. Uyrukluk Verilmesinde İlkeler

a) Gerçek Kişiler

  aa) Doğum Yeri İlkesi (Toprak Esası: Jus Soli)

  bb) Kan Bağı İlkesi (Kan Esası: Jus Sanguinis)

b) Tüzel Kişiler

 C. Gerçek Kişiler ve Tüzel Kişiler Dışındaki Varlıklara Uyrukluk Verilmesi

  a) Gemilerin Uyrukluğu

   aa) Genel Olarak

   bb) Türk Hukukunda Durum

  aa) Genel Olarak

  bb) Türk Hukukunda Durum

c) Uzay Araçlarının Tescili

3) İnsan Ögesi ve Halkların “Kendi Geleceğini (Kaderini) Belirleme” İlkesi

V. Bir Hükümetçe Sağlanan Etkili Denetim (Bağımsız Siyasal Otorite)

1) Giriş

2) Uluslararası Hukuk Açısından “Egemenlik”  Yerine  Kullanılan Kavramlar

3) Uluslararası Hukukta Devletin Egemenliğini Sınırlayan Etmenler

   A. Kuvvet Kullanma ve Kuvvet Kullanma Tehdidinde Bulunma Yasağı

   B. Kuvvet Kullanma Yasağının Ortadan Kalktığı Durumlar

   C. Buyruk Kurallar

   Ç. Devletin, Egemenliğini Kendi İstenciyle Sınırlaması

   D. İnsan Hakları

VI. Devlet Olmanın Hukuksal Sonuçları

  1) Devletlerin “Egemen Eşitliği” İlkesi

  2) İçişlere Karışmama İlkesi

  3) Devletlerin Uluslararası Ayrıcalıkları ve Yetkileri

  4) Devletlerin Yargı Bağışıklığı

  A. Genel Olarak

    a) Kesin Bağışıklık

    b) Sınırlı Bağışıklık

 B. Türkiye’nin Durumu

5) Uyrukluk Verebilme Yetkisi

6) Diplomatik Koruma

  A. Giriş

  B. Diplomatik Koruma İle Uyrukluğun İlişkisi

  C. Yeni Gelişmeler

7) Devletlerin Uluslararası Sorumlulukları

VII. Devletlerin Tanınması

1) Giriş

2) Devletin Tanınmasıyla İlgili Çeşitli Konular

A. Genel Bilgiler

B. Tanımanın Niteliği

C. Tanıma İşleminin Biçimi ve Sonuçları

 a) Genel Olarak

 b) Tanımanın Biçimi

 c) Tanımanın Kabulü Gerekir mi?

 ç) Aralarında “Tanıma” İlişkisi Kurulmuş Devletler Arasında İlişkiler

 d) Aralarında “Tanıma” İlişkisi Kurulmamış Devletler Arasında İlişkiler

   bb) Çok Taraflı Antlaşmalara Taraf Olmak

   cc) Uluslararası Örgüte yada Organizasyona Ev Sahiplği Yapmak

   çç) Tanınmamış Devletin Mahkemelerince Verilmiş Kararlar

   dd) Ticari İlişkiler Kurulması

   ee) Dolaylı Diplomatik Temaslar

Ç. Hükümetlerin Tanınması

VIII. Devletlerin Ardıllığı

  1) Genel Olarak

  2) Uyrukluk Hukuku Açısından

  3) Uluslararası Antlaşmalar Açısından

  4) Devlet Malları Açısından

  5) Devlet Arşivleri Açısından

  6) Devlet Borçları Açısından

  1) Giriş

  A. Tarihçe

  B. Tanım

  2) UÖ Üyeliği

  3) UÖ’lerin Benzer Kuruluşlarla Karşılaştırılması

 A. Devletler ve UÖ’ler

   a) Oluşumun Dayanağı Açısından

   b) Hukuksal Yetenek Açısından

B. UÖ’ler ve “Hükümet-Dışı” Örgütler

   a) Genel Olarak

   b) Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu

C. UÖ’ler ve Ulusalüstü (yada Ulusüstü) Örgütler

Ç. UÖ’ler ve Tüzel Kişiliği Olmayan Uluslararası Oluşumlar

 4) UÖ’lerin Türleri

  A. Kapsamayı Amaçladıkları Coğrafi Alana Göre

 a) Evrensel Nitelikte Olanlar

 b) Bölgesel Nitelikte Olanlar

 B. İşlevsel Niteliklerine Göre UÖ Türleri

 a) Ekonomik Nitelikte Olanlar

 b) Askeri Nitelikte Olanlar

 c) Kültürel, Etnik, Dilsel ve Dinsel Nitelikte Olanlar

 ç) Sosyal Nitelikte Olanlar

 d) Yargısal Nitelikte Olanlar

C. Ortak Tarih ve Kültürel Mirasa yada Coğrafi  Yakınlığa Dayananlar

 a) Komonvelt (İngiliz Uluslar Topluluğu)

 b) Bağımsız Devletler Topluluğu

 ç) Arap Devletleri Birliği

 d) Andina (yada Andean) Topluluğu

 5) UÖ’lerin Hukuksal Varlık Kazanması

 A. Düşünce Aşaması

 B. Kuruluş Belgesinin Hazırlanması ve Yürürlüğe Girmesi

II. Uluslararası Örgütlerden Üç Örnek

 1) Birleşmiş Milletler Örgütü

  A. Milletler Cemiyeti Dönemi ve Sorunları

  B. BM’nin Kurulması

  C. BM’nin Kurucu Üyeleri

  Ç. BM’nin Amaçları

  D. BM’nin Organları

 a) Genel Kurul

  aa) Oluşum

  bb) Toplantılar

  cc) Oylamalar

  çç) Genel Kurul’un Yetkileri

b) Güvenlik Konseyi

  aa) Oluşum

  bb) Oylamalar

  cc) Güvenlik Konseyi’nin Yetkileri

 c) Sekretarya

 ç) Ekonomik ve Sosyal Konsey

 d) Vesayet Konseyi

 e) Uluslararası Adalet Divanı

   aa) Giriş

   bb) Oluşumu

   cc) UAD’nin Görevleri ve Yetkileri

        (i) Çekişmeli Davalar

    (1) Genel Olarak

    (2) Kararların Uygulanması

       (ii) Danışma Görüşleri

E. BM ve Türkiye

F. BM ile İlgili Kısa Bir Değerlendirme

2) Avrupa Konseyi

A. Avrupa Konseyi’nin Kurulması

B. Avrupa Konseyi’nin Amaçları

C. Avrupa Konseyi’ne Üyelik

Ç. Avrupa Konseyi’nin Organları

  a) Giriş

  b) Bakanlar Komitesi

  c) Parlamenterler Meclisi

  ç) Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komisyoneri

  d) Avrupa Konseyi Genel Sekreteri

  e) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi

 bb) Yargıçlarla İlgili Düzenlemeler ve Bazı Sorunlar

   (i) Yargıçların Sayısı ve Seçilmesi (Atanması)

   (ii) Yargıçların Uyrukluğu

   (iii) Yargıçların Kişisel ve Mesleksel Nitelikleri

   (iv) Yargıçların Görev Süresi

   (v) Yargıçların Görevden Alınması (Azil)

   (vi) Yargıçların Ayrıcalıkları ve Dokunulmazlıkları

   (vii) Yargıçların Özlük Hakları

   (viii) Mahkemenin Bütçesi

 f) Özerk Niteliği Olan Organlar

 3) Avrupa Birliği

   A. Avrupa Birliği’nin Kurulması

   B. Avrupa Birliği’nin Amaçları

   C. Avrupa Birliği’nin Organları

 a) Avrupa Parlamentosu

 b) Avrupa Komisyonu

 c) Avrupa Konseyi

 ç) Avrupa Birliği Konseyi

 d) Avrupa Birliği Adalet Divanı

 e) Sayıştay

 f) Öteki Kurumlar

ÜÇÜNCÜ BAŞLIK: Bireyler (Gerçek Kişiler, Tüzel Kişiler ve Bunlar Dışındaki “Oyuncu”lar)

I. Giriş

II. Bireyin Dereceli Olarak Kişilik Kazanması

 1) Azınlıkların Korunması

 2) Uluslararası Çalışma Örgütü Şikâyet Usulü

III. Uluslararası Hukuk Kişisi Olmanın Sonuçları

IV. Bireylerin Uluslararası Hakları ve Sorumlulukları

 1) İnsan Haklarının Uluslararası Düzeyde Korunması

 A. Genel Olarak Uluslararası Hak Koruma Düzenekleri

B. BM Sözleşmelerinde Öngörülen Denetleme Usulleri

 a) İnsan Hakları Komitesi

 b) Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi

c) Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Komitesi

 ç) Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Komitesi

 d) İşkenceye Karşı Komite

 e) Çocuk Hakları Komitesi

 f) Göçmen İşçiler Komitesi

 g) Zorla Kaybedilmeye Karşı Komite

 h) Engelli Kişilerin Hakları Komitesi

C. Bölgesel İnsan Hakları Koruma Düzenekleri