Ertuğrul Firkateyni’nin 1890 yılında Japonya seyahatinden dönüşte geçirdiği kaza ve mürettabatının büyük bölümünün kaybı Türk denizcilik tarihinin en önemli olaylarından biridir. Bu olayla ilgili tanıklıklar ise bir elin parmaklarını geçmiyor. Geminin kazada şehit olan komutanı Osman Paşa’nın Japonya’dan ağabeyine yazdığı mektuplar, yine şehit olan gemi süvarisi Yarbay Ali Bey’in eşine yazdığı mektuplar ve dergideki dosyamızda okuyacağınız, kazadan kurtulan Bartınlı denizci Ahmet Erkiş’in 1957 yılında verdiği kısa röportaj dışında tanıklıklar, kurtulanların ailelerine anlattıklarından ibaret kalıyor. Atlas Tarih dergisi olarak bu sayımızda geminin uğradığı büyük felaketten kurtulduktan sonra tuttuğu notları destan şeklinde kaleme alan Serdümen Ali Hakkı Efendi’nin hatıratını ilk kez kitap olarak sunuyoruz. Değerli araştırmacı M. Sabri Koz’un aylar süren titiz çalışmasıyla elindeki Osmanlıca orjinalinden çevirdiği 218 kıtalık destanda Serdümen Hakkı Efendi yolculukta yaşanılanları, uğradıkları limanlarda insanlarla ilgili izlenimlerini, Japonya’daki faaliyetlerini ve dönüş yolundaki kaza ve sonrasında başlarına gelenleri detaylarıyla anlatıyor. Destanı, akışını bozmamak adına orjinal haliyle sunarken, günümüzde anlaşılamayacak kelimelerin ve ifadelerin anlamını parantez içinde ve dipnotlarla vermeye çalıştık. Deniz Müzesi Arşivi, Tokyo Üniversitesi’nden Prof. Dr. Nobuo Misawa’nın arşivi, araştırmacı Ekrem Saltık’ın arşivi, Denizler Kitabevi arşivinden fotoğraf ve belgelerin yanı sıra sualtı arkeoloğu Tufan Turanlı’nın Ertuğrul batığından bulduğu tarihi parçaların fotoğraflarıyla kitap görsel olarak desteklendi. Böylece batışından 121 yıl sonra, Türk-Japon ilişkilerinin sembolik başlangıcı sayılan Ertuğrul Firkateyni faciasına ilişkin yeni bir kaynağı okurlarımıza sunuyoruz.

Atlas Tarih