Günümüzde Rodos ve İstanköy’de yaşamakta olan Türkler, 1522 yılından itibaren adaların kadim haklarından birisi olmuşlardır. Son olarak Adalar, 1947’de imzalanan Paris Antlaşması ile askerden ve silahtan arındırılmaları koşulu ile Yunanistan’a bırakılmıştır.

Adaların Yunanistan’a verilmesiyle Rodos ve İstanköy Türklerinin  de dramı, giderek dayanılmaz bir durum almıştır.

Ancak adalar Türklerinin, sosyoekonomik açıdan olduğu kadar, Türklük Bilinci ve Dayanışması açısından Türkiye ile bağlantısı, bugün olduğu üzere geçmişte de söz konusu olmuştur.

Gerçekten de, Türklerin Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde Milli Kurtuluş Savaşı verdiği sırada, Rodos ve İstanköy Türkleri de, doğrudan ve dolaylı olarak milli mücadeleye destek vermekten geri kalmamışlardır. 1919’da kurulan “Rodos ve İstanköy Mudafa-i Hukuk-ı İslamiye Cemiyeti” ile  mücadeleye destek vermeye çalışmışlardır.

Tanıklar ve Belgeler Işığında  “RODOS ve İSTANKÖY TÜRKLERİ: Türk Kurtuluş Savaşı’na Katkıları  ve  Güncel Sorunları” adlı kitap da, temelde Adalar Türklerinin Milli Mücadele’ye  katkılarını gün ışığına çıkartmayı amaçlamaktadır.

Kitap  birbirini izleyen  üç bölümden oluşmaktadır.

Birinci bölüm, “Rodos ve İstanköy Türklerinin  Türk Kurtuluş Savaşı’na Katkıları”nı kapsamaktadır. Bu kapsamda 1919-1923  yılları arasında  sırasıyla “Rodos ve İstanköy Türklerinin Sosyoekonomik  Durumu”, “Birinci Paylaşım (Dünya) Savaşı ve Milli Mücadele Döneminde Anadolu – Rodos ve İstanköy İlişkileri” ile “Türk Kurtuluş Savaşı Döneminde Onikiadalar Açısından Türk – İtalyan İlişkileri”  de incelenmiştir.

İkinci bölümde ise; “Ege Denizi’nden Kaynaklanan Türk-Yunan İlişkileri Açısından Rodos ve İstanköy Türklüğünün Güncel Sorunları” irdelenmiştir.

Son bölümde ise “Türk-Yunan İlişkilerinin Kalıcı Dostluğu Dönüştürülmesi İçin Önermeler” konusu, genel düzlemde ve Rodos ve İstanköy Türklüğü açısından işlenmiştir.

Böylelikle Türk – Yunan İlişkilerinde adalarda kalan Türklerin geçmişiyle bağlantı kurularak günümüzdeki sorunlarının ulusal ve uluslararası kamuoyuna aktarılmasının gündeme getirilmesi istenmiştir.

Prof. Dr. Mustafa Kaymakçı

Doç. Dr. Cihan Özgün